Monday, May 9, 2011

Bawipa cu I Khaaltu A Si!


Caan tampi ah,  minung rinsan in,   hmailam ka hei cuan, khua ka khaang theu.
Hmanseh ka fehnak lamzin a thim.  Ka ruahsannak zaan  tim bang a thim
Mithli tla in thin har lai caan ah,  ka khukbil in thla ka cam tik ah
Bawipan aw neem tein, ka fa duh bik, A lo khaaltu cu Keimah ka si

Bawipa na hnen in tlaan hman ningla, ka fa kir sal aw neemtein I leem
Ka sual nak in kei ka kir tik ah,  ka duhdawt bik mi fahniang in ti
Sualsir in a hnen ka kir tikah, sunlawinak sangbik   I co ter ih
Ka sual I ngai thiam  theh ih tlun ah,  thazaang tharte thawn Kei I nun ter

(Bawipan kei I hruai sammi     ka nei lo ding
Ka hrang tha bik in ziang kim  lai I rel sak)2
Hi tiang I hruai zo ka hmailam khal ah Bawipa in kei i hruai

Friday, May 6, 2011

Ziangtin Thinharnak Kan Neh Thei Ding


Defeating  Disappointment
San No Thuan
Thuhmaihruai

Zozo khal kan nun sungah thinharnak, beidonghnak, le thinbanghnak a tong lo tu kan um lo. Ziangvek zumtu tha khal in caan rei maw, tawi kan tong cio. Thuthimnak ah, hnatuan na ngah thei lo; na ruahsanmi promotion na ngah thei lo; na duhmi inn le lo na hmu thei lo; duhmi fala maw tlangval thawn remcang lo; nupa karlak ah rem caang lo; fale pawl duhvek in an nung cang lo; cui tlun ah, innsang ah dam lonak nasa zet a thleng tivek, kan duh zet in in taansan hlo tivek cu zo khal in kan ton dingmi a si. Mihrek hrangah, thu thitha ruat lo in, thil kan rak tuah sual pang tivek pawl par ah riatsiatnak, le beidonghnak kan tong tengteng.

Cumi beidonghnak pawl kha kan neh thei daan thu pathum in sim ka duh.

1. Na dunglam thu ah na nunnak kha kharhkhum hlah.

1.1.  Maih sualnak tuahmi par ah

Na nunnak kha na dunglam thu ah kharhkhum hlah timi cu dunglam thu ruat in, riahsia le thinpit in um ringring hlah tinak a si. Kan tuah sualmi pawl vun zoh tikah, zokhal, “ka va aa lawmlam so,” “Ziangah cuti ih ka rak ti lo?” tiah kan vui hram theu. Cuvek ih na thil tuahsualmi ruangah ih na thin a har le, Pathian hmaika ah na sual phuang lohli aw la, na sualnak tlaansan aw la, sual ngaithiam dil aw. Cuti ih na tuah le, Pathian na sualnak a lo ngaithiam ding. Cule, hmailam ah feh sin aw.

1 John 1:9  ….
Pathian hnenah kan sualnak kan phuan ahcun zumtlak le a dingmi a si ruangah kan sualnak in ngaidam ding ih kan mawhnak hmuahhmuah a thiangfaiter ding.

Rom 5:2 …. Pathian ih zaangfahnak sungah Amah in in ret a si.

Pathian in kan sual ding hi a duh tinak a si lo. Asinan, Pathian in a fa le paw kan sual pang thei ti cu a thei cia. Na sual tikah, Pathian in a mangbang ciamco lo. Curuangah, kan sual tikah, in hrem lo. Pathian cu suhpe daanpe (reward and punishment system) daan pakhat lawng hmangtu a si lo. A fale cu, kan sualnak hnak ih tummi duhdawtnak thawn in duhdawt ringring ih, “Nun in sim/in zirh sawn a si.” Cumi cu kan kir sal theinak ding hrangah a si. 

2 Pet 3:9
9Bawipa cu a thukammi kimter dingah a khul a fung a si tiah mihrek in ruat hman haisehla, a khul a fung a si lo. Nan parah thinsaunak a neih ruangah a si sawn; ziangah tile pakhatte hman siatralnak tong lotein mi hmuahhmuah an sualnak ihsin an kir sal theinak ding a duh ruangah a si.

1.2.  Midang in kan parih sualnak an tuahmi parah

Nangmai sualnak si lo in, midang in na thin an lo nat ter pang khal a si le, cutawk sungah taang ringring hlah. Thinhennak le lehrulhsal duhnak na neih ahcun na nunnak cu thinbang le thinhar in na um ringring ding. Ziangvek thinnatnak a si khal le, an hrangah Pathian hnen ah thluasuah dil sak sawn aw.

Joseph tuarnak vek a tuartu si ve sehla, kan unau par ah kan thin a va na ding ve. Asinan, Pathian ih thluasuah a pekmi Joseph cun, a nau pawl ih tuah siatnak kha ziang tin a ti?

Seemtirnak 50:20
Keimah siatsuah dingah khua nan khang nain Pathian in thil ha-ah a canter a si. Cucu tuih sunih kan hmuh vekin mi tampi humhimnak dingah a si.

Zumtu pawl ih kan nunnak midang ih thil tha lo an tuahmi pawl hi Pathian ih a duhmi a si lo. Asinan, cumi pawl kha Pathian a hmang a hmang ih, kan thatnak ding hrangah a tuah a si.

Rom 8:28
28Ziangtinkim ahhin Pathian cun amah a duhdawtu le amah ih tumtahmi vekih a kawhmi hrangah cun an hatnak ah hna a uan a si, ti kan thei

Curuangah, Jesuh in hi tin tuah uh tiah in fial. Nan ral pawl hrangah thluasuah nan dil sak pei tiah in fial. A har zet ding nan, thluasuah na dil deuhdeuh in, na thinlung a dam deuhdeuh ding.

Mtt 5:43
Nan rualpi nan duhdawt pei ih nan ral pawl nan hua pei,” timi cu nan thei zo. 44Asinain kei cun hiti in ka lo sim: nan ral pawl duhdaw uhla a lo hremtu pawl hrangah thla cam uh;

Paul in Pathian in hiti in in zirh thotho:
Rom 13:8
Zohnen hmanah baakmi nei hlah uh. Nan baakmi cu pakhat le pakhat duhdawt awknak lawng kha siseh. Duhdawtnak a neitu cu Daan thluntu a si.

Rom 12:9  Phulak tum hlah uh. Pathian ih tuanvo a si.

Curuangah, a cem zomi par ah cutin tuahta sehla a tha tuk ding nan tivek ruahnak ah khan, na thinlung le nunnak kharhkhum hlah. Na dunglam ah na nunnak kirpi tum hlah. Cuvek lungput neitu pawl cu an thlengh thei lo dingmi a cemciami par ah an ruahnak le an thazaang pawl an cem ter. Cuhnak in, kan thleng theimi kan hmailam hrangah, kan tikcu le thazaang kan pek ding hi Pathian ih duhmi a si.

Zokhal in, kan nunnak ah kan tuah sualmi le midang ih thilti sualmi ruangah, kan nunnak hi na duhvek in a rak feh lo tla si thei. A hlan hnak ih cak sawn le tha sawn in ka nunnak hi um thei sehla, feh thei sehla tiah zo cio kan duh. Nangmah hman in na duh ahcun, van ih na Pa Pathian cu, na nunnak lo tundin sal ding cu na hnak in a duh sawn timi hi kan hngilh lo ding a thupi zet. Asinan, cuti ih Pa Pathian ih a lo tundin sal theinak dingah, na dunglam thu par ah na ruahnak pawl bun nawn hlah. Pathian in ka hmailam ah mangbangza in lam I hruai thei ti thei in, hmailam ah feh aw. Tuah tulmi pawl tuah aw.

2.      Pathian in na hrangah tumtahnak dang a nei.

Pathian hmai ah kan sualnak ruangah maw, a thu kan ngai lonak ruangah, Pathian ih in tumtah sakmi a pakhatnak “A” cu kan thelh pang theu. Asinan, thuthang tha cu Pathian in kan hrangah, tumtahnak B le C pawl a taang thotho ti hngilh hlah aw. Pathian cun, a mai a tumtahmi hmun ih kan thlen hlan lo, tumtahnak zin dangdang in a mi le fa pawl in hruai thotho ding ti hngilh hlah.

Profet Samuel ih thuanthu kan zoh ta ding (1 Sam 16:1f).  Samuel in Israel mi pawl Pathian thu ih an feh theinak dingah, Saul a hril. Samuel khal in Saul kha Pathian ih lungawinak tuahtu si dingah, he tiah a bawm. Kum reipi a bawm rero nan, Saul in Pathian thu a ngai lo tikah, Pathian in Saul kha Siangpahrang dingah a duh nawn lo. Cutik ah, Samuel cu hi tluk ka rak zirh, ka rak hruaimi pa ziangah saw na duh nawn lo tiah a ti ih, a riahsia in a tap.

Cutikah, Pathian in Samuel kha ziang a ti tile, “Samuel, ziangtik tiang so Saul hrangah na ttah ih na riah a siat ding?” a ti. Cuvek thotho in, Pathian in kan nih khal tuisun ni ah in sut ve a si. Ka fa, ziangtik tiang so na ruahsannak ngah lo ruang ah, na tumtahmi vek ih feh lo ruangah na riah a siat ding? Na ttah ding tiah in ti ve si. Kan riahsiat ih, kan beidonghnak lawnglawng kan ruah tikah, Pathian ih thluasuah in pek tummi kan la ngah nawn theu lo.

Cutikah, Pathian in, “Samuel, na um ah, siti thun aw. Jesse inn ah feh aw. A fapa sung in Siangpahrang si dingah pakhat ka hril zo” tiah a ti. Tong dang in kan sim le, Samuel ttap nawn hlah. Hmai ah feh aw. Na hmuh dah lo mi ka lo hmuh ter ding tiah a ti.

Himi kan zoh tikah, Pathian in kan hrangah, tumtahnak pakhat kan thelh pang tikah, a dang tumtahnak a nei ringring ti fiang a si. Samuel in ka paih nawn lo tiah ti sehla, Jesuh Khrih suahnak ih pupi bik hminthangbik Siangpahrang David hriltu Profet ah Samuel kha a cang lo thei men.

Curuangah, Pathian hmaika ah thil sual kan tuah ngah pang tikah, kan tuah zomi parah riahsia beidong in hmailam hrangah zianghman tuah nawn lo in kan um ding Pathian a duh lo. A duhmi cu, Pathian hmaika ah tangdornak thawn, kan sualnak pawl taansan tahrat in, Bawipaih ngaithiamnak dil uh si. Cule, Pathian in kan sualnak in ngaidam ih a tumtahmi B le C ah in hruai ding a si.

2 Sansiarnak 7:14
14ka hmin in kawhmi ka minung pawl in ka hnenah lungsiir in thla an cam ih ka mithmai an hawl ih an thil ha lo tuahnak ihsin an kirsal a si ahcun van in an thlacamnak ka thei ding ih an sualnak ka ngaithiam ding ih an ram cu ka damter ding.

3. Pathian ih a lo ngaithiam bang in nangmah le nangmah khal ngaithiam aw aw.

Mihrek khat cu, Pathian hnen ah ngaithiam an dil ih, Pathian in I ngaithiam ding ti an zum/cohlang nan, an mah le mah an ngaithiam aw lo ih, sual thilrit thawn an nung ringring. Cucu, sualnak tumpi a si. Cumi dingah Jesuh in in duh sak lo. Curuangah:

Matt 11:28
28“Thilrit a phurmi le zonzaih a tuartu pawl, ka hnenah ra uh, colhdamnak ka lo pe ding.

Curuangah, Pathian ih thluasuah a pek zetmi le a hman zetmi Paul in, ka dung lam ih kan sualnak pawl cu ka hngilhsan ih hmai ah ka tlaan a ti.

Filipi 3:13
“… ka dunglamih a luan ciami thil kha hngilhsan tahratin ka hmailamih a ummi kha ban dingah ka dawh aw rero a si.

Ziang ruangah, cutin a ti thei? A theihmi thu a um. Cumi cu, Khrih sungah kan va pan ih kan um ahcun, nitin te in Pathian in nun thar in kan nunnak thawhsal theinak in pek ti a theihfiang tuk ruangah a si.

2 Kor 5:17
17Zozo khal Khrih thawn an pehzom awk tikah cun mithar a si; a nun hlun cu a cem ih nun thar a thok zo.

Tidai khi na tan tikah, a lo pahtu tidai cu a liam hlo zo ih, neta ih a lo pahtu tidai cu tidai thar a si. Cuvek thiamthiam in, zing na hung thawh ih na mit na men thei vetein, thei aw, Bawipaih duhdawtnak zaangfahnak thar, sual ngaithiamnak thar ka co, nun thar in I nun ter a si timi hngilh hlah aw. A zaangfahnak thar a luangmi kan comi a si.

Thunetnak:

Ziangtin thinharnak pawl kan neh thei ding?

  1. Na dunglam thu ah na nunnak le tikcu caan hmang theh hlah. Cuhnak in:
    1. Na sualnak ruang ih na thin a har ahcun, Pathian hnen ah ngaithiam dil aw (1John 1:9).
    2. Midang sualnak ruangah na thin a har ahcun, an hrang thluasuah dil sak aw (Mtt 5:43).
    3. Kan ral pawl in, kan siatnak hrang ih an tuahmi kha Pathian in kan thatnak hrangah a hmang thei a si (Gen 50:21).
  2. Pathian ih tumtahmi pakhat na thelh pang tikah, na beidong cih hlah. Pathian na hrangah, tumtahnak dang tampi a nei eueu lai ti hngilh hlah. Cumi pawl na thlen hlan lo a lo hruai thotho ding (1 Sam 16:1).
  3. Pathian hnen ih sual ngaithiam na dil tikah, na sualnak a lo ngaithiam bang in, nangmah le nangmah na sualnak na ngaithiam awk ding kha a lo duh sak a si (2 Cor 5:17).