Sunday, November 13, 2011

Pathian hrangah ziang a thupi bik?


San No Thuan

Israel pawl hi kum 400 sung rori Egypt ram sungih an um tikah, an thinlung le ruahnak pawl cu Pathian thawn a hlat aw vingvo. Pathian Egypt sal sung in a luat ter theh hnu ah, ti le rawl khal tthitha ih a um lo nak ramcar lak ah, kum sawmli rori, a um ter. Lam an hlo ti le a si lo. An feh rero nan, an thleng thei lo rori si ko. Ziangruangah si pei? Pathian in ziang a zirh duh si pei?
Pathian ih a zirh duh bikmi cu a faa le pawl an thinlung zate, ruahnak zate, le thazaang zate thawn Pathian lam ih an hoi kir sal theinak dingah a si. "After 400 years of slavery, the children of Israel needed to have their hearts, souls, and minds reoriented toward God."
1. Pathian hrang ih a thupi bikmi cu a fa le pawl in Amah kan duhdawt bik dinghi a si.
Pathian kha thil dang/midang hnak in kan duhdawt bik ding hi a si. Nu le pa ih nan duh bikmi cu nan fale pawl in nan mah kha lo duhdawt bik in, nan thu ngai sehla nan duh bik si ko lo maw? Minung hman in cuti ih kan duh a si ahcun, kan nunnak a sersiamtu le kan hmailam a hmutu Pathian cun, Amah lawng kan duhbik ih, a thu kan ngai ding hi a duh bikmi a si.
Daanpeksalnak 6:4-8
4“Maw Israel mi pawl, ṭhatein ngai uh! Bawipa Amah pakhat lawng hi kan Pathian a si. 5 Bawipa nan Pathian cu nan thinlung zate, nan nunnak zate le nan thazaang zatein nan duhdawt pei. 6Tuihsun ih ka lo pekmi thukham pawl hi nan thinlung sungah caam ringring seh. 7Nan faate pawl zirh sin uh. Inn nan um tikah siseh, lengih nan feh tikah siseh, sim ringring uh. Nan colh tik le hna nan ṭuan tik khalah saal ringring uh. 8Nan baan ah ṭem uhla, a lo theitertu dingah nan cal ah ben uh. 9Nan inn sangka tlunah le nan kotka par khalah ngan uh.
2. Ziangtiin, Pathian ka duh dawt le duhdawt lo na check aw sal thei ding?
Na fala/tlangval/nu le pa (parents) na duhdawt le duhdawt lo ti ziangtin na check aw thei ding timi in kan thok hnik pei.
         i.     Thinlung: Amah thawn biak awk ding ka duh maw? Um tlaang ding ka duh maw? Ka lo duh ti ih, biak khal bia dah lo, um tlaang ding khal duh lo cu na duh lo tinak a si (fellowship).
Cuvek in, Pathian kan lo duh kan ti ih, Pathian thawn biak awk kan duh lo, Bawipa thawn um tlaang, feh tlaang hi kan duh bikmi a si maw timi hi kan ruah dingmi a si. Pathian cu kan mah thawn pawlkom awk ding duh biktu a si.
        ii.     Ruahnak: Ka nu le pa ih thusim ka ngai maw? (obedience). Dr. Sikhia fanu Suisui in “Ka nulepa ka duhdawt tiah ka tinak cu, an hmin siatnak ding ka tuah pang ding timi ka phang. Ka zuam ih ka tthanso ahcun, ka nulepa khal an lungawi ding ih, an hmin a tha ding ti ka ruat” tiah a ti (Glory).
Pathian kan duhdawt ngaingai ahcun, thil pakhat khat kan tuah zik tikah, kan thuruah cih dingmi cu, “Ka Pa Pathian ih thu ka ngai maw?  Ka Pa Pathian ih hmin ka siat ter pang pei maw? Ka hnatuan ka zuam ih, ka ca ka zuam ahcun, van ih kan Pa a lungawi ding ih, a hmin a tha ti ruahnak thawn hna na tuan dah maw?”
       iii.     Thazang: Kan duhdawtmi pakhat cu, A/an hrangah teh ziang ka tuah sakmi a um maw? (service) tiah thu kan suh awk a tul.
Pahtian duhdawt timi Bawipaih hrangah ziang ka tuah timi hi kan suh awk dingmi a si. John 21 nak sungah in sim bang in, John fapa Simon I duhdawt ahcun, ka turual pawl va kilkhawi aw tiah thu a pek vek in, a duhdawtmi minung pawl kha va duhdawt ih, va ttanpi khi Pathian duhdawt a si.
A tawi zawng cun, Pathian ih duh bikmi cu kan thinlung zatein Amah thawn pawlkom aw ding, kan ruahnak zatein Amaih sunlawinak lang ternak ding khua khang in, le kan thazaang zate thawn a duhdawtmi minung pawl kha va duhdawt khi a si.
3. Ziangvek can ah Pathian in Amah kan duhdawt bik timi hmuh a duh bik?
Pathian in Amah kan duhdawt bik timi hi kan riahsiat can ah maw, lungawi can ah maw, kan dilmi kan ngah can ah maw, ziang can ah hmuh a duh bik?
Pathian ih thluasuah a pekmi Joshua le Caleb ih nunnak kan zoh tikah a fiang. Israel mipi dang pawl in, ramcar lak ih an um lai ah Pathian hnen ah an vui hram. Pathian kha in kir ter men aw. Egypt ram ah kir kan duh sawn. Kanaan ram khal feh kan paih nawn lo tiah an phunzai. Asinan, Josuah le Caleb cun, Pathian in in pe zo. Kan feh ding ih kan la thei ding a si tiah an ti. Pathian kha Kanaan ram thlen hnu lawngah a hnatuan sak ding, duhdawt ding, zum ding, rinsan ding an tum lo. Atu rori thok in an thinlung zate thawn Amah lawng an rinsan ih, an duhdawt. A fialmi tuah an thok. Curuangah, Pathian in, Josuah le Caleb lawng Kanaan ram a thlen ter a si.
Mipum 14:26-30 sungah:
“Ziangtik tiangso …. kan parah an phunzai ding? …. Ka hnen ih nan dilmi vek in ka lo pe ding. Ka parih nan phunzai ruangah, nan lakih kum kul tlun minun gzohman Kanaan ram nan thleng thei lo ding. Hi ram co dingah, ka lo kam. Asinain Kaleb le Josuah siar lo pakhat hman nan thleng loding” tiah a ti.
Caan tampi ah, kan tumtahmi thleng thei ding in, hmai ih kan feh rero lai ah, ziangah so Bawipa i thlen ter thlang hrih lo? Ziangah so ka lo dilmi na kim ter hrih lo tiah kan vui hram theu. Cun, kan ti theumi cu, ka tumtahmi ka thlen ahcun, na sunlawinak hrangah nasa tak in ka tuan thei ding tiah kan ti theu. Asinan, Bawipaih hrang ahcun, a thupi sawnmi cu (future) kan thlen duhnak ih kan thlen hnuah nasa tak ih a hna kan tuan ding hnak in, Atu (now) kan feh rero lai ah, kan thinlung, ruahnak, le thazaang zate in Amah lawng kan duhdawt maw timi hi a thupi sawn ih a retmi a si.
A tu na feh lai ah, na thlen tumnak cu a thupi tuk ko. Cumi na tumtahmi na thlen tikah, Pathian hrangah nasa tak in ka tuan ding tiah na tumtah ko ding. Asinan, Pathian hrangah cun, cuhnak ih thupi sawnmi cu, a tuih na feh rero lai fangah, Pathian hnak in, duhdawt sawnmi dang na nei maw? Pathian thu hnak in, a lo ciahnehtu thu na ruahnak ah a um pang maw? Pathian sunlawinak hnak in, thil dang hrangah na thazaang le tikcu na cem ternak a um lai pang maw? timi hi a thupit ter sawn mi a si.
Bawipa, nangmah lawnglawng ka lo duhdawt, nangmah thawn kan pawlkom ringring thlang ding in I bawm hram aw.
Bawipa, ziangkim ka tuahnak ah, na sunlawinak langh ter ding lawng khua khang thei dingah in bawm hram aw.
Bawipa, hnatuan i fialmi lawng tuahnak ah, ka tikcu le thazaang ka hman thei ding in, ii bawm hram aw. Amen.