Ziang ruangah Christmas Puai kan tuah?

By San No Thuan

The Reasons of Celebrating Christmas

Minung tampi in Christmas kan thlen tikah, kan thinlung khal a danglam. A hleice in Laitlang ahcun, Cherry par tete a hung mum ih, zilthli dai te in mi an seem, Carol hla veeng tin in an sak ih, a phun dang ngaingai. Asinan, zumtu tampi hrang ih kan nomnak cu Christmas ih puai um daan le ni le khua um daan ah a tthum aw theu. Cutikah, puai a cem cun, kan lungawinak khal a cem viar theh theu. Cucu ziangruangah tile, Christmas kan tuah duh sannak ngaingai kan theih lo theu ruangah a si. Asilole, kan sunloih thangthatmi kha puai neitu hnak in, a puai a si sawn theu ruangah a si. Christmas timi cu Christ le Mas (puai) a kom awmi a si ih, a sullam cu Khrih ih puai a si. Ziangruangah, Jesuh Khrih hrangah puai kan tuah?

Luke 2:10 “Tih hlah uh! Nan hrangah thuthangtha ka run keng; cui thuthangtha cu mi hmuahhmuah hrangah lungawinak ngaingai a si. Tuih zaan rori ah David khuasungah nanmah Runtu Bawi Khrih a suak zo.”

“Nan hrangah thuthangtha” a ti. Cui thuthangtha lungawinak ngaingai a si a ti. Cui thuthangtha cu Runtu Bawi Khrih a suak zo timi a si a runti. Runtu Bawi Khrih suah cu ziangah saw kan hrang ih lungawinak ngaingai, puaipi tuah ih, kan lom a tulnak a um? Himi cahram ah, Khrih a suahnak hi kan hrang ih lungawi taktak a sinak thu pathum in sim ka duh. Cui thu pathum cu nitin kan nunnak lungawinak a thlen tertu thu pawl an si.

Kan hrangah Runtu Bawi Khrih a suahnak kan lomnak cu:

1. Christmas cu Pathian in ka lo duh ti ih a lang ternak saangbik caan a si. Cui duhdawtnak cu kan sunloihnak a si. (Celebrating God’s love to us)

John 3:16 … Pathian in leilungmi a duhdawt tuk ruangah a fapa neihsun a pek.

Pathian in a sersiammi pawl tampi an um. Asinan, thil dang hnak in minung a duhdawt bik. Curuangah minung ah a rung cang. Ramsa pawl kha duhdawt sawn sehla, ramsa ah a cang ding. Asinan, minung ih a rung can duhsannak cu ka lo duhdawt bik timi in theih ter in duh ruangah a si.

A duhdawtnak kha kaa lawng in a langh ter lo. Ka lo duhdawt in timen lo. Jesuh Khrih naute vek in um ringring men sehla, Pathian ih duhdawtnak kan thei lo men ding. Asinan, Bible ca in, mi sual kan si lai rori hman ah kan sual ngaithiamnak ding hrangah a nunnak pe in a thi a si a ti.

Rom. 5:8 Sikhalsehla Pathian in ziangtlukinso in duhdawt ti cu a langter: misual kan si hrih na cingin kan hrangah Khrih cu a thi!

Cui thinglamtah parah cun, kan sual leiba a kuan theh zo. Jesuh in ka theh zo tiah a au, (John 19:30). A theh suakmi cu kan sual ngaidamnak hrang ih a tulmi pawl hmuahhmuah ka tuar theh zo timi a si. Cun, Pathian ih thinhennak khal a parah a thlen ter theh zo. Curuangah, Jesuh ih thinglamtah cun, Pathian ih sual ngaithiamnak kan par ah a thlen ter. Cucu na fel ruangah a si lo. Khrih ih tuarnak ruangah a si. Cumi Khrih in vancung ram na kai theinak ding hrangah na bet tum ciamco ahcun, khui tik khal ah ka thih le vanram ka co pei maw timi na fiang dah lo ding. Na bet tum le tum lo na theihnak dingah, na sual tikah thi sehla, hell ram, na that tikah, vanram ti ih, na ruah awk a si ahcun, cucu, Jesuh ih theh sak cia zomi kha bet na tum tinak a si.

Christian le biaknak dang pawl ih kan dan awknak cu hi tawk ah a fiang zet. Biaknak dang pawl cun, Pathian an hawl. Asinan, Pathian ih duhdawtnak cun, misual pawl in hawl. Biaknak dang cun, Pathian ih mithmai tha ngah ding in, thil tha tuah aw tiah an zirh aw. Asinan, Pathian ih zaangfahnak cun, na si bang in ka lo cohlang tiah in ti (fapa tlanhlo pa ih thuanthu khi ruat sal aw la na fiang sin ding). Biaknak dang cun, vanram co dingah, na sualnak pawl phiatfai sal ding zuam aw an ti. Pathian ih duhdawtnak cun, “Na sualman cawh kuan pawl ka kuan theh zo ih, zum aw tiah in ti.

Curuangah, Jesuh in na sual man a kuan theh cia zonak kha na zum ahcun, cui na zumnak cu Pathian in vanram kainak hrangih a tulmi na dingfelnak ah a lo pom sak a si.

Rom 4:3-5 sungah:

3Ca Thianghlim in, “Abraham in Pathian a ring ih cuih a rinnak ruangah Pathian in miding ah a ret a si,” tiah a ti.

4Mi pakhat hna a ṭuan tikah a hnaṭuan man cu an pek; cumi cu laksawngah ruah ding a si lo. Amah ih a hlawhmi a si. 5Sikhalsehla ṭuannak si loin zumnak a neitu, mawh-nei mi kha mawh-nei lo ah a tuahtu Pathian a rinsantu ih zumnak cu Pathian in amah thawn rualremternak hrangah a co sakmi a si.

Jesuh in kan ai awh ih a thihnak ruangah sual ngaithiam ka si ti na zum ahcun, Jesuh Khrih khal zumtu na si tinak a si. Jesuh zumtu cu, kumkhua nunnak nan nei ding a ti lo, nan nei zo tiah in ti. 1 John 5:13 sungah:

Pathian Fapa a zumtu in kumkhua nunnak kan nei ti nan theihnak dingah hi cakuat hi nan hnenah ka ngan.

Cui duhdawtnak cu ziangti in kan lawm ding? A pakhatnak ah, Pathian in ka sinak bang in I duhdawt ih, a fanu/fapa ah I cohlang ti zum aw. Cucu a lo duhdawttu Pa Pathian ih duh bikmi a si. A pahnihnak cu, Pakhat le khat kan duhdawt awk asile, Pathian ih duhdawtnak kha kan sunloih ter bik a si.

Curuangah, Christmas cu ka sual I ngaithiam ringring theitu Pathian kan nei timi kan sunloihnak a si. Pathian in I duhdawt lo ding tiah na ruah tinten, Jesuh ih thinglamtah ih kut zapharhmi kha zoh aw. “Hi tluk in ka lo duh” tiah a lang ternak a si. Tui sun khal ah Jesuh in na sual thilrit lo ngaithiam dingah a lo hngak lai:

Matt. 11:28 Thilrit a phurmi le zonzaih a tuartu pawl, ka hnenah ra uh, colhdamnak ka lo pe ding.

2. Christmas cu in umpi ringringtu Pathian, kan lomnak a si.

(Celebrating that God is with us)

Caan tampi ah Pathian in kei cu I umpi nawn lo tiah kan ti. Ziangah ti a si le, “Ka khaansa thei lo. Ka mithlam khal in ka hmu lo” tiah kan ti. Asinan, Pathian in in umpinak cu kan nih in kan taksa le thinlung ih kan khaansa thei/hmuh theihmi thawn a seng aw lo.

Minung ih kan feeling/ruahnak cu mi a bum thei. Vei khat kan khua pa cu, mithi topinak in a ra tlung. A innkiangah a thlen tikah, thil pakhat a hmu. Cumi cu mi pakhat in a kut in I zaap, a caan le a to, a caan le a ding a ti ih, a ning a tih zet. Cumi cu a hei naih ih thingtan in a vuak ciamco tikah, a hmuh suakmi cu an nui lo fehnak hni sia kha an ar bawm par ah a zar ih, thli in a hran ruangah a caang vek in a ummi a rak si ta riai. Minung cun, kan ttih tikah, kan thinlung cun mi a bum thei.

Na thinlung ih Pathian a um le um lo kha na zum ah, zum lo khal ah, Pathian cun a lo taansan dah lo. A lo umpi ringring. Asinan, na zum le na hna a ngam ding.

Kan biakmi Pathian ih hmin cu Vancungmi in an sak ih, a hmin ah Immanuel tiah nan ko pei tiah an sim (Matt 1:23). Immanuel timi Pathian kan hnen ah a um timi a si. Kan Pathian ih hmin cu Immanuel a si. Cui Pathian cun, ka lo taansan dah lo ding tiah thu in kam (Isai 49:15, Heb 13:5).

Kan mit in kan hmu lo nan Pathian ih in umpi zia hi tawk ah siar aw (2 Siangpahrang 6:8-23). Dothan khua ih um Elisha a rak um. Elisha timi ih hmin sullam: Pathian cu rundamnak ti a si timi a si. Syria pawl in Israel do ih laak an tum tikah, Pathian in Elisha cu Syria ralkap pawl ih umnak Israel pawl a sim ter. Syria pawl in a thupte in kan do ding ih kan neh ding ti ih an bawhnak khal Elisha in Israel pawl in a thei ter ringring tikah Israel pawl kha an neh thei lo. Cui thu cu Syria ral bawi pa in a theih tikah, that ding in, Dothan khua ah an feh ih an kulh. Zingkhat cu a hnen um pa a hung tho ih, inn leeng a hei zoh tikah, Syria ralkap pawl lawngte a hei hmu. A thin a phangtuk ih a pupa Elisha cu a tthang.

Cutikah Elisha in, “Na thinphang hlah; annih hnenih a ummi hnakin kannih hnenih a ummi an tam sawn,” a ti (2 Siangpahrang 6:16).

Elisha in a salpa ih mitvang ding in Pathian hnen ih thla a cam tikah, a salpa in a hei hmuh salmi cu Syria ralkap pawl hnak ih tam Vancungmi in, an mah an kulh timi kha a hei hmu fiang a si.

Cui Pathian cu kan Pathian a si ve. Pathian ih vancungmi in amah zumtu pawl cu Elisha bang in kil a si (Saam 34:7). Ziangah tile, A hmin ah Immanuel a si.

Cui Immanuel Pathian cu ziangti in kan sunloih ding? kan sunloih daan ding cu, mi ih harsat lai ah mi a taansan lo ih a bawmtu cu Immanuel Pathian ih phuan langhawknak hmanrua an si. Immanuel a sunlawi ter biktu a si.

3. Christmas cu kan lam ih a tangtu Pathian asinak kha kan lomhnak asi. (Celebrating that God is for us)

Minung tampi in Pathian cu police vek ah kan ruat. Kan sual hawl ringringtu ah kan ruat. Asinan, Pathian cu kan sual hawltu a si lo. Bible cun, Pathian cu kan lam ttangtu, in bawmtu a si tiah in zirh. Jesuh in a ruangpum le thisen a luan tikah, in timi cu, “hihi nan hrang ih ka phel kuaimi ka ruangpi a si” (1 Cor 11:24) tiah in ti. Kan sual hawlnak ah a si lo, kan sual ngaidamnak hrangah kan lam ah ttang in, a pekmi taksa le thisen a si.

Paul in cumi cu a hmu fiang tuk (Tirhthlah 9:1ff). Damascus khua ih zumtu pawl hrem ding ih a feh lai ah tleunak in kah a tuar ih a mit a caw. Van in aw pakhat a thei: “Saul, Saul, ziangah so I hrem.” “Bawipa zo na si?” a ti tikah, “Na hrem reromi Jesuh ka si” (Tirh 9:5) tiah a ti. Cu tikah, Damascus khua ih um Annanias timi dungthluntu pakhat in, thla a rak cam sak ih, a mit a hung van sal tikah, Paul cu a thinlung le nunnak a thleng aw theh. Ziangah tile, Paul in a fiang tukmi cu, Jesuh Khrih cu a thih lo ih, zumtu pawl ka hrem hi Jesuh hrem rero maw ka si ti a hung fiang tuk.

Curuangah, Paul in, 1 Kor 12:12f sungah, zumtu pawl cu Khrih ih taksa then kan si tiah a ngannak a si. Kan par ih a thlengmi hi Pathian in, a rak tuar ringring a si. Kan tuarnak in thei. Kan lam ah a ttang ringring. Zumtu pawl a ttan ringringtu Pathian cu kan Pathian a si. Curuangah Paul in, Rom 8: 32 …. Pathian cu kan lam ih a ttan ahcun, khat lam ah zoso a tang ngam ding tiah a tinak a si. Curuangah Christmas puai cu kan lam ih a ttangtu Pathian asinak kha kan lommi a si.

Ziang tiin Pathian ih in ttanpinak hi kan sunloih ding? Kan sunloih daan ding cu Pathian ih fa le pawl, pakhat le pakhat kan somdawl aw, kan bawm maw ih, kan ttanpi awk le, in ttanpitu Pathian kan sunloihnak ngah taktak a si.

Thunetnak:

Ziang ruangah Christmas puai hi kan tuah ciamco? Ziangsi kan sunloih ciamco? Kan sunloihmi cu a puai a si men ahcun, puai a cem le na lungawinak a cem ve ding. Asinan, na sunloihmi cu Puai neitu Jesuh Khrih ih, duhdawtnak, umpinak le ttanpinak a si ahcun, na lungawinak a ziam dah lo ding.

Ziangruangah Pathian in in duhdawt, umpi, ttanpi si pei? Ziang lungput a nei ih si pei? Khrih ih lungput cu ziang in tuah sak thei pei timi hnak in, ziang ka pe thei pei timi lungput a neih ruangah a si (Mark 10:45). Cui Christmas lungput kan neih a si ahcun, kan duhdawt aw ve ding, kan tlansan aw lo ding, ih kan ttanpi aw ding. Cutikah, vuncung ih kan Pa a lungawi ding ih, vancungram cu kan innsang, kawhhran, le kan umnak hmun kip ah a thleng ding a si.