HMUN THIANG

Pathian nih cun, "Ra naih ti hlah. Na kedan kha i phoih, na dirnak hmun kha hmun thiang a si. Kei cu na pa i a Pathian, Abraham Pathian, Isak Pathian, Jakob Pathian kha ka si," tiah a ti. Moses nih khan Pathian zoh cu a ttih caah a hmai kha aa khuh. Exodus 3:5-6

     Hi sermon tawi, "Hmun Thiang" timi bia a tlangpi-ah hmangin ttial khawhnak caan ttha le caan sunglawi a ka petu le ngandamnak thluachuah zong a ka petu ka biakmi Pathian cungah ka lawm i, a min thiang ka thangtthat.

          Pathian nih a rianthiang ttuantu dingah mi a kawh hna tikah hin a kawhmi hna hi dirhmun sangpi i a ummi hna le mirum thil ti kho pipi zong khi an si theng lo. Bible i kan hmuhmi zong ah mi nih zei pipa-ah an rel tuk theng lomi hna tuu cong le meheh cong timi pawl hna hi an si duh ngaingai hna. Exodus 3 chung zongah hin Pathian nih Moses a auhnak kan hmuh i, Moses zong hi a tuanbia kan hmuh bang a pu {a nupi pa} Jethro, Midian tlangbawi a simi tuu le Meheh a congmi a si. Moses nih cun sattil run cu thetse rampin lei "Pathian Tlang" an timi, Horeb tlang leiah a kalpi hna lio-ah, cu ka hmun ahcun Pathian nih Moses cu a rianthiang ttuan dingah le a miphun Israel mi hna Izipt ram sal an taannak chungin luatter dingah le chuahpi dingah a auh ko. Moses hi Pathian nih a auh tikah hin Moses cu cawnnak lei-ah dirhmun sang ngaimi a si ko nain Moses hi dirhmun sangmi siangpahrang inn chungah a um lo, dirhmun niam thetse ram tlang-kak karo ah a ummi a si. Cu caah Pathian nih hin fawi tein a auh khawhnak hi a si. cu bantukin mi tampi mifim, mithiam, mirum hna le dirhmun sang tukah a ummi hna pawl Pathian nih a rianthiang ttuantu dingah a auh duh lonak hna le a hman duh lonak hna cu a si. Asinain zei tlukin dirhmun sang le mifim, mirum, mithiam a si ko natein dirhmun niam tein a ummi cu Pathian nih fawi tein a hman khawh zungzal ve hna. Cu bantukin minung tampi lakah Pathian nih hmanmi kan si khawh ve nakhnga kan dirhmun hi nun niam le "Hmun Thiang" in kan um hi a herh taktakmi a si.

          Moses cu Pathian nih a rianthiang ttuan dingin a kawl i a auh tikah khan a umnak hmunnak le a dirhmun kha a zoh ngaingaimi a si. Pathian nih Horeb tlang i a auh lio-ah khan Pathian cu burbuk chungin Mei in aa langh i, Moses nih cun zeidah cang hnga tiah burbuk cu hei naih deuh a timh tikah Pathian nih a thawh i, "Moses, ra naih deuh ti hlah. Na kedan kha i phoih, na dirnak hmun kha hmun thiang a si" tiah a ti. Zei ruangah dah Pathian nih Moses cu a dirhmun kha zoh ngaingai in le na umnak hmun kha "Hmun Thiang" a si tiah a ti, ti ahcun a rianthiang ttuantu dingah thianghlim tein kawh le auh a duh caah a si. Cu bantukin mi tampi zong Pathian nih zeibantuk ca paoh i kawh le auh a kan duh tikah hin kan umnak hmun le kan dirhmun hi a zoh ngaingai vemi kan si. Cusi caah Pathian he kan i ton khawhnak ding caah le Pathian mi hman kan si khawh nakhnga ding caah zeidah kan herhmi a si ti a tanglei ah kan zoh tuah hna lai.

Pakhatnak: Moses kedan phoih nih a kan hmuhsakmi Nun.

          Moses cu Horeb tlang i Pathian he an i ton tikah Pathian nih "ra naih deuh ti hlah. Na kedan kha i phoih" Exodus 3:5 ah a ti. Kedan cu zeidah a kan cawnpiakmi a si hnga? Biakinn kan i pumh i Inn ka hramah kan kedan kan i phoih taakmi bantuk hna khi asi hnga maw? Si lo le pulpit cu rumra a ngei ngai i, pulpit i caan ngeih tikah pulpit cung kai lai i tangah kan kedan kan phoih tami hna khi asi hnga maw? cu thil hna cu fiang deuh in kan vun zoh tthan tik hna ah an rak si fawn hna lo. Hi vialte hna cu tahchunnak in kan zoh hna hmanh lai; Kedan cu kan i danh tikah vawlei kan lamhnak i, vawlei kan lamhnak tikah kan kedan nih cun a duhmi he a duh lomi he, a thiang he thianglo he kan lamhnak tikah a thurhnawmmi ah a cang. Cu kan kedan thurhnawmpi he cun mi inn ah va lutning law, an inn thiangte i an ttaih ciami kha a hnawm tukmi ka kedan cun lamh ahcun a thur dih lai i inn ngeitu hna cu an thin a hung ko lai,an ka fih tuk lai. An thinlung chungin cutluk pa cutluk nu ningzah hngalh lo le hruh cu an kan ti lai i kan tin hnuah kan kong an kan ceih lai i, nidang ahcun a len in rak kan leeng ti hlah seh an kan ti ko lai. A chia deuhmi hna lebang nih cun chiat zong maw an kan serh hnga. Cu cacun mi nih thiangte i an tuahmi hmunah kan kal tikah cun kan kedan cu kan i phoih hrim hrim awk asi. Aw,cucu kedan phoih le phoih lo nih taksa leiin akan hmuhsak mi asi. Sihmanhsehlaw Moses kedan phoih nih a kan hmuhsakmi Nun cu taksain a si lo, thlarauin asi.

          Moses kedan phoih nih a kan hmuhsakmi nun taktak cu hihi a si. Pathian cu a thianghlim tukmi asi caah Pathian tong dingin le a mi hman si khawhnak ding caah cun kan Nun thurhnawmmi Pathian nih a ton duh lomi nun thurhnawm le hman a duh lomi nun thurhnawm vialte kedan hi kan phoih a herh i kan umnak hmun hi "Hmun Thiang" ah kan um zong hi kan herh taktakmi a si. Kan nunnak a thurhnawmmi nun kedan kan i phoih lo i kan nunnak hi "Hmun Thiang" ah kan chiah lo asi ahcun zeitik hmanhah Pathian nih a kan kawh/auh in a kan hmangin a kan tong duh hrimhrim lai lo. Cu caah nihin nang le kei zong kan nunnak hi Pathian Thiang Thlarau nih a hmanmi le a kawh/auh/tong mi kan si khawhnak hna hnga ding caah Pathiam cu a thianghlim tukmi le "Hmun Thiang" ah a ummi asi caah kannih zong Pathian a thian ve bantukin kan thianghlim ve hi a herh i kan nunnak hi hmun thiang chungah kan umter ding hi a herh tukmi a si. Mizo phungthluk kan i hlan asi ahcun,"Thianhlimnak hi Pathian kan lawhnak cem asi tiin kan hmuh. Hihi Moses kedan phoih nih a kan cawnpiakmi nun cu a si.

Pahnihnak; Moses kedan phoih nih a kan hmuhsakmi Thianhlim Nun.

          Bible ah Pathian bia nih,"Pathian biakinn nan si kha nan hngalh i Pathian Thlarau nan chung i a um zong kha nan hngalh" 1 Kor 3:16 a kan ti. Cu ca cun kan pum a thurhnawm tertu kedan hi kan i phoih i hmun thiang ah kan um hrimhrim a herh, zei ruangah ti-ah cun kan pum cu Pathian biakinn asi i cu-caah kan thian hrimhrim ding a si. "Nan pum cu Thiang Thlarau Biakinn asi kha nan hngal lo maw? cu thlarau cu nan chungah a um i Pathian nih an pekmi hna asi kha nan hngal lo maw? Nannih cu nanmah ta nan si lo, Pathian ta nan si. A man in cawkmi nan si. Cucaah nan pum cu Pathian sunparnak caah hmang u" tiah a ti.(1 Kor 6:19-20).  Pathian bia nih nannih cu "Hmun Thiang" nan si a kan timi nun cu kannih nih kan i lak riangmang i a thurhnawmmi nun kedan kan i danh tawn hna. Cu kan pum Pathian nih thiang thlarau biakinn asi a timi pum cu zei kedan dah kan danh tawn hna ti-ah cun; Zuk hmawm: {Kuva, sadah, khaini, tikawr, kuak etc} rit khawhnak thil: {zu, bing, no.4} tehna nu le pa dawhcah lo sualnak tehna hi kan nun/pum thurhhnawmhtu kedan i kan i danhmi hna cu an si. Zuk hmawm, rit khawhnak le dawhcah lo nu le pa sualnak tuah tehna hi kan nunnak caah a herh mi le kan paw khimnak ca, thatnak a kan pe kho tu thil an si lo i kan pum thurhhnawm tertu le hrawkhraltu men an si. Cucaah kannih Khrih pum ttengnge a simi hna nih cun kan pum cu kan thurhhnawmhter awk asi lo. Cusi caah kannih cu Pathian Thlarau kan chungah a ummi asi caah kan pum le nun a thurhhnawmhtertu kedan kan i danhmi cu phoih hna u sih law, "Hmun Thiang" ah i ser hna u sih.

          Cun 1 Kor 3:16-17 ah,"Pathian Biakinn nan si kha nan hngalh i Pathian Thlarau nan chung i a um zong kha nan hngalh, cucaah ahohmanh nih Pathian Biakinn cu a hrawh ah cun amah cu Pathian nih a hrawh ve lai. Zeica'htiah Pathian Biakinn cu a thiangmi asi i nanmah hrimhrim cu Biakinn cu nan si" tiah a ti. Cu tiin Pathian nih nannih cu biakinn hmun thiang nan si a kan timi kan hngal ko na bu in thurhhnawm tertu, hmun thiang a hrawk kho tu kedan kan i danh chih peng ko ahcun ni khatkhat cu kan cungah Pathian a thin  hunnak a tlungte lai. Cu tikah cun kan caah khua a tlai tuk cang lai i kan ti khawhmi a um ti lai lo. I ngaihchihnak caan zong kan ngei ti lai lo i kan i ngaihchihnak zong nih zeihmanh a chuahpi kho ti lai lo. Cu caah atu caan kan ngeih lioah hin Pathian thinhun nakin kan luat khawh nakhnga ding caah "Hmun Thiang" a simi Pathian biakinn kan pum thurhhnawmhtertu kedan vialte cu phoih hna u sih law, kan pum cu Pathian caah thiang te-in chia hna u sih. cu kan pum hrimhrim cu Pathian biakin "Hmun Thiang" cu a si. Cu caah kan nunnak pum Pathian Biakinn thiang a simi a thurhhnawmhtertu kedan vialte cu phoih dih cang hna u sih. Cu kedan cu zei pawl dah kan phoih hna lai ti ahcun Pathian biakinn hmun thiang kan nun/pum a thurhhnawmhtertu thil paohpaoh kha? cu hna cu zeidah an si. zu, kuva, kuak, khaini, sadah, tikawr tehna. Cun dawhcah lo nu le pa sualnak, fir, lihchim, haukkauh, mi congoih, phorhlawt, ruamkai, zumhawktlak lomi sinak hna le a dangdang thil tampi hna hi kan phoih hna a herh takmi a si. Hi thil vialte hna hi hmun thiang thurhhnawmhtertu kan nunnak pum chungah rianttuanmi an si. {Matt 15:19, Mark 7:21} Cu bantuk a simi hna cu a komh hmanh va kom hna hlah uh tiah a ti{1 Kor 5:9}. 1 Kor 6:10 ah cu bantuk mi hna cu,"Pathian pennak cu an co lai lo" tiah a ti.

          Hi thil vialte kan chimmi hmun thiang a thurhhnawmhtertu kedan phoih ding hi kanmah minung sinak cun kan phoih khawhmi cu a si lai lo. Sihmanhsehlaw Pathian Thlarau ttanpi nak thawngin zeizong vialte tuah kho dingin Khrih nih a kan timh tuah i kan caah za lakin "Cross" vailamtak nak cungah a kan lim piak. Cu thil a tuah kho lomi kan minung hlun cu Cross ah a thah i nunnak thar Khrih in a kan thlen piak i kan chungah Khrih zeizong vialte tuah kho tu cu a nung cang. Cucaah kan pum hrimhrim cu Khrih umnak hmun {Pathian Thlarau umnak hmun thiang} ti zongin chim khawh asi caah hmun thiang kan si i a zungzal kan si awk zong a si. Chikhat ca lawng asi lo. Biakinn i pumh kal caan ca lawng zong asi lo. Kanmah nunnak kan innchungkhar kan rianttuan nak hmunah le khoika kan kal umnak hmun zongah cu "hmun thiang" kan sinak cu kan hngalh i kan i nunpi peng hi a herh. Zeica'htiah cun kan nunnak pum chungah thurhhnawmhnak vialte kan kedan kanmah minung nih kan minung sinak in kan i phoih khawh lomi vialte cu Khrih Jesuh vailamtak "cross" nih a kan phoih piak dih cangmi kan si. Haleluijah, Amen.

         Cucaah nihin kan nunnak le kan zumhnak ah hin cun kan nunnak pum thurhhnawmhnak kedan phoih cangmi "hmun thiang" cu kan hawinu kan hawipa i tuahmi nih kan nun uk ti hlah seh. chanliluan zong nih uk ti hlah seh. kan nun a kan uktu cu Pathian Thiang Thlarau lawnglawng si seh. Zeica'htiah nunnak a kan petu cu Pathian Thlarau lawng a si. Kannih cu Pathian muisam he lo-in sermi kan si. Kannih cu Pathian nih amah a thiannak hrimhrim kha Khrih Jesuh thawngin a kan hrawmhmi kan si. Cu caah kannih cu "Hmun Thiang" kan si. Mah hihi Moses kedan phoih nih a kan cawnpiakmi nun a si.

Pathumnak le tlangkom donghnak; Kannih cu Hmun Thiang kan si.

          Daniel le a hawi le pathum Shadrak, Meshak le Abealnego hna nih khan an sal tannak hmun-ah dirhmun sang siangpahrang rian ttuantu si ding an si ko nain cu siangpahrang rian ttuantu si khawh nakhnga ding caah siangpahrang nih a chim ningin thil an tuah duh lo. Zei ruangah dah siangpahrang chimmi cu siangpahrang rianttuan kho ding si khawhnak ding caah an tuah duh lo ti ahcun "Hmun Thiang" an sinak kha thurhhnawmh an duh lo caah a si. Cucu zeidah asi kan ti ahcun hmun thiang a simi an nunnak pum kha siangpahrang nih a pekmi hna tirawl le zu in thurhhnawmh an duh caah a si. Zei ruangah dah Judah tlaangvaal pathum hna nih khan siangpahrang tirawl thawthaw kha an ei an din duh lo i dirhmun sang si khawhnak ding a simi cu an tuah duh lo kan ti ahcun Pathian biakinn "Hmun Thiang" pumsa an si kha an i hngalh caah a si. Cucu pei mithiang paul nih,"nan pum cu Pathian biakinn a si kha nan hngal" a timi cu a si. cucu an i hngalh caah nan nunnak pumsa Pathian biakinn "Hmun Thiang" cu a thurhnawmmi thil in an i thurhhnawmh duh lonak cu a si. Judah tlaangvaal pathum hna nih cun siangpahrang rianttuan khawhnak ding i,"Hmun Thiang" a simi an pumsa Pathian biakinn thurhhnawmh i rawl thawthaw ei le din i thau lellum in umnak cun,"Hmun Thiang" a simi an pumsa kha thianter zungzal i a thurhnawmmi tirawl eidin lo i der temtuam piin um i siangpahrang rian zong ttuan lo i sal dirhmun i, dir i, thianghlim tein um kha an duh deuhmi cu a si. Cu ruangah Pathian cu an cungah a lawm i khuaruahhar {mangbangza} in annih cu Chiandoih le meiphu chungin a khamh hna i a luatter hna. Hibantuk khuaruahhar mangbangza a simi an cungah a tlun i Bawipa Pathian an cungah aa lawmhnak a ruang hi an fimthiam ruang, an tthawn ruang, thil an tuah khawh ruangah asi lo. A thurhnawmmi kedan kha an i phoih zungzal i "hmun thiang" a thianghlimmi nun kha an i hruk zungzal caah a si. Hihi nun hi mi zei paoh nih kan herh taktakmi nun a si.

          Cu tiin Judah tlaangvaal hna cu an um tikah Pathian nih an cungah a tluntermi khuaruahhar mangbangza a simi Chiandoih kachung le Meiphu chungin a luatter hnanak nih siangpahrang Nebukhanezar cu khuaruahhar in a umter i cu nih cun a thiangmi Pathian zong kha a hmuhter i Pathian a thangthat ter. Haleluijah... Pathian biakinn hmun thiang nun hi cu a maktuk i minung thinlung lungbang a hakmi zong titsa bang a nammi thinlung ah a thlenter khawh hna. Cu bantukin kannih Laimi zumtu hna zong khoika kan kalnak hmun paoh ah kan nun le pum a hrawk i a thurhhnawmhtertu kedan hi i phoih hna u sih law, a kan hmutu kan pawngkam mi zeihmanh nih an nunning thlen khawhnak Khrih thianhlimnak nun hi i hruk hna u sih. Cucu nunnak nih cun Pathian sunparnak zong kan miphun cung le kan ram le Khrihfabu cung zongah lang sehlaw tlung ve seh. Vawlei ah hi vialte thil hi a langh i a tlun khawh nakhnga ding caah zeitik hmanhah kan biakmi Pathian thianghlim zia hi philh hna hlah u sih law, kanmah hrimhrim Pathian biakinn kan si le "hmun thiang" kan si hi i philh hna hlah u sih.

          Cu caah Moses nih Pathian he va i ton awk ah a kedan a phoih bangin kannih zong Pathian kan ton khawh nakhnga le Pathian nih a hman khawhmi kan si nakhnga kan thurhhnawmhnak "kan i phorhlawtnak, ruamkainak, mi sualnak lawng hmuh piaknak, ziarngeih le nahchuahnak hna, zu, kuak, khaini, sadah, tikawr tehna kan kedan hi i phoih dih ve hna u sih. Zeica'htiah kannih cu Pathian biakinn kan si i Pathian muisam lo le a kutchuah le a Mi kan si i,"Hmun Thiang" kan si. "Cucaah pum siseh, thlarau siseh, a thurhhnawmhtertu paohpaoh kha i thianh u sih law, Pathian ttih bu tein um 'Nung' hna u sih" 2 Kor 7:1!

Bawipa nih a bia thiang thluachuahnak kan pek piak ko seh. Amen.

Bawi Khrih ah nan unau

John Ceu Mang & Miriam Dawt Hlei Thluai

                      Bawipa kan cungah alawmh ahcun

      Kei le ka innchungkhar tu nih cun bawipa kha kan biak ko lai,         

                            {Joshua 24:15c}