Sunday, January 11, 2009

2. A Hngetmi Duhdawtnak Hawl Daan Phun Hnih


Tulai kan san ah a hmunmi duhawknak hawl daan phun hnih in a um. Phun khatnak pawl ih a thupi ti ih an ruahmi a tanglam ah a sangsang in kan tarlang ding.
1. Taksa dai-awk (The Physical Phase)
Nunau a si le anki ciat nawn, sikat tawi nawn hruk ih sexy nawn pawl khi mipa in an ha a hio mei. Cuvek thiamthiam, mipa balah tha nawn, jean bawngbi ciat nawn le hmel ttha nawn cu fala in an uar mei. Cu ti in taksa ruangrai le leenglam sinak lawng a zohtu in an tuah betmi cu a rei lo te ah, thei aw cu ca ngaingai lo in, an it tlaang mei theu. Cu tikah, tthen aw thei nawn lo ding vek in a lung sungah an suai aw ciamco.
2. Lungsung ih suai-awknak (The Emotional Phase)
Taksa vun dai-awk ttheh hnu ah, an thinlung sungah an duhmi nu/pa lawnglawng a taang ih, a mah um lo in nung thei lo ding khop in an thinlung a um theu. A siatnak le a tlaksamnak khal an hmu thei nawn lo ih, amai simmi lawnglawng a hman ah an ruat cih theu. An duhawknak cu thik thusiatnak in a thlun ciamco ih, cumi ruangah tul lo pi ah thu el awknak a suak theu. Hi tawk khal ih a duh aw hrih pawl cun a then thumnak ah a hung thleng.
  1. Unau Sungkhat (The Social Phase)
An fala le tlangval kha an rualpi le sungkhat unau pawl thawn hmel theihnak an tuah ih an mai lungkim pimi si ding ah an sim. A hrek khat cu, na tthi hrimhrim lo ding tiah nulepa le sungkhat in an ti. Asinan, a tam sawn cu an mai duhmi cu nulepa in an lungkim lo khal le an pah thotho.
  1. Thinlungput Daan (The Psychological Phase)
Caan a hung reu deuh tikah, pakhat le pakhat ih lungput kha thuh theih lo in a hung lang vingvo. Pakhat le pakhat ih ziaza an hmu aw vingvo ih, an nunnak ih thupi bik tiah an ruahmi pawl kha an hun thei aw. Hmailam ih tumtahmi pawl an thei aw. Cu tikah, pakhat le khat an sinak vek ciah in an hmuh awk tikah, midang ka hawl le a tha deuh ding tiah mitampi cu an hun ruat hruthro thlang. A leenglam ih mawinak lawng in an duhawknak a hnget thei nawn lo. Hi tawk hmun ih a tthen aw lo pawl cu, an duhawknak kha hnget thei ding ah ttitawk ding an tumtah.
  1. Thlaraulam nun (The Spiritual Phase)
Fala le tlangval tampi cu an karlak ah buainak ding thu tampi a hung um tikah, biaknak lam le thuthennak zung ih theihpi in an duhawknak fek ter an tum. Thitawknak cu a thi cuahcomi an pawlkomawknak kha nun ter ding fangah a si theu. Pathian ih lungawinak hawl tlaang in a thluasuah kan dil pei ti silo in an duhawknak fek ter ding fang lawng ah a si.
An um tlaang ih a rung rei deuh tikah, biaknak le thuthentu pawl ih kutsihnak khal in a duhawknak cu a hmun ter thei theu lo. A dang hawl ding in an lungah a hung suak. Cu tikah, an pahnih in mitthli thawn an tthen aw sal theu. Himi feh daan ih a sualnak cu thil dang a si lo, a thupi bik kha thupi lo bik ah an ret ruangah a si. Hih a tlun lam ih umtu daan hi Hollywood ih duhdawk daan thawn a bang aw ko. Hollywood daan ahcun, (1). Na hrang ih a thami hawl aw, (2). Duh mei aw, (3). Na ruahsannak le na tumtahmi kha a parah thum aw, (4). Nan rem caang lo le dot khatnak in thok sal aw.
Phun hnihnak le Pathian ih si ter in duhmi duhawknak daan cu Hollywood daan thawn a linglet. Minung cu kan duh daan a dang aw theh. Cui’ a dang awmi kha Jesuh zoh (focus) tlaang in Pathian ih duhmi kha a pakhatnak ih kan ret tlaang tikah, lungrualnak le a hmunmi duhdawtawknak a hung um a si.
Eph 5:1-2 sungah, “Nannih tla cu Pathian duhdawtmi fahniang nan si ruangah amah bangtuk si dingin zuam uh. 2Khrih in in duhdawt ih a nunnak kan hrangah a pek zo; cuih a pekmi a nunnak cu Pathian lungawitertu rimhmui pekmi le raithawinak ih pekmi a si. Curuangah nan nunnak cu duhdawtnak in lo uk seh.”
Pathian ih a duhmi duhawk daan a sangsang cu:
  1. Thlarau lamah: Pathian ih duhnak kha hmaisa bik ih a re veve tu si ding in duh sak.
  2. Unau sungkhat lungkim pinak
  3. Thinlung le ziaza lam
  4. Lung sung ih suai-awknak
  5. Taksa dai-awknak
Dal Khatnak khal na siar sal thei.

No comments: