Tuesday, February 24, 2009

4.1.2. Rualpi Le Rualpi Duhdawt Awknak


Kum khua hrang ih rualpi tha timi cu HIVEK hi a si.

Rualpi le rualpi duhdawt awknak cu Greek ttong in Philia tiah an ti. A sullam cu “rualpi tha sinak (friendship or companionship)” tinak khi a si. Philadelphia timi hmin tla hi himi ttongfang in a rami a si. Greek φιλεω (phileo) "to love" and αδελφος (adelphos) "brother" timi pahnih kom a si ih, a sullam cu, “unau vek ih duhdawt awknak khua” tinak a si. Daihnak a duh zettu Quakers timi biaknak pawlkom pawl in an rak sakmi hmin a si.

A hngetmi duhdawtawknak nei ding in rualpi tha bik bang in pakha le khat kan duhdawt awk thiam a tul. Bible ca khal in rualpi tha bang ih duhdawt awk daan ding in zirh. Rom 12:9-13 sungah:

"9Duhdawtnak kan ti tikah thinlung taktak thawn duhdawt ding a si. A ṭha lomi cu hua uhla a ṭhami kha kai hnget uh. 10Khristian unau nan si ruangah pakhat le pakhat sunsak awzet tein duhdaw aw ton uh. Pakhat le pakhat hmaizah awknak thiam uh. 11Zaangzel hlah uh; napi in hnaṭuan uh. Nan thinlung zate pe in Bawipa ih hna cu ṭuan uh. 12Nan beiseinak in nan lung lo awiter seh; harsatnak nan ton tikah thinsau in um uh; cat loin thlacam uh. 13A tlasam mi Khristian unau pawl thawn nan neihmi kha hlawm aw uh. Cule mikhual pawl hrangah nan saangka ong uh."

Paul in hi tawk ih a simmi duhdawtnak cu caangkua nakah cun Agape love timi a hmang nan, cang hra nak cun, Philia love timi rualpi tha bang ih duhdawt awknak a simmi a sim. Unau nan si ruangah sunsak zet in duhdaw aw ton uh tiah in fial tikah, rualpi tha vek le uanu vek in pakhat le khat duhdawt awk ding in fial. Sunsak awknak (devoted life) le rualpi tha vek ih duhdawt awknak (companionship) nun timi ih sullam cu ziang a si? A pakhatnak cu pakhat le khat hmaizah awk thiam khi a si. Hmaizah awk timi cu nangmah le nangmah hnak in midang kha thupi sawn ih ret thiam le midang kha cawisan thiam khi a si.

A pahnihnak rualpi tha bang ih duhdawt awknak cu zangzel lo in, napi in hnatuan khi a si. A zaangzelmi le napi ih hna a tuan lomi cu midang rualpi pawl hrangah thilrit an phurh ter ruangah, rualpi tha sinak lungput nei lo tu a si. Cu ti in, zuam zet in hna kan tuan tik ah, ziangkim hi Bawipa hna ka tuan tiah ruat aw uh ti khal in fial. Pakhat le pakhat kan pawlkom awknak cu kan mawi le thiam le tthat ruangah si lo in, Jesuh Khrih kan duhdawt ruangah a hna kan tuan ti sawn in ruat aw ding khal in duh sak. A pathumnak cu nan ruahsannak in nan lung lo awi ter seh. Harsatnak nan ton tikah, thinsau in um ih thlacam sak aw ton in, neihmi khal hlawm aw uh tiah in fial. Harsat tik khal ah rualpi tha cun, ruahsannak nei ding in in bawm, thla in cam pi. An neihmi khal in hlawm. Neihmi hlawm aw siang lomi duhdawtnak cu duhdawtnak dik a si thei lo. A ttuh, a deumi duhdawtnak a si. Kan pupa ttongfim khal ah unau theipum seu tiah an ti. Unau vek ih duhdawt awknak ah neihmi theipum te khal an seu aw tinak a si.

A palinak cu midang hrangah saangka on khi a si. Midang hrang ih sangka on timi cu rualpi tha cun midang kha a rualpi bang in a ruah a si ahcun, saangka a on ih, ti le rawl, umnak hmun pawl a pek a si. Hi tawk zawn ah, mikhual tengteng lawng a tinak a si lo. Pakhat le khat ih ttulmi le phurhrit kha sawng aw thiam in, bomawk khi a sim duhmi a si. Midang ih ttulmi kim ter timi sungah, pa in nu ih ttulmi zohpi thiam ih bawm thiam, nu khal in cu vek thotho in zoh thiam khi a si. Thuthimnak ah, na paih lo zet lai khal ah, amah ih simmi ngaisak, a thil tuahmi khal tuahpi thiam khal khi a si. Pakhat le kar ah, duhsak awknak thawn sim a tulmi khal sim aw in, ngaithiam awk a tul tik khal ah ngaihtiam awknak dil aw ih nun khi a si. A tawi zawng cun, midang ih thinharnak kha luat ter ding ih bom khi a si.

Innsaang ah nu le pa vek, le rualpi le rualpi vek ih duhdawt awknak hin a harhdammi le a hngetmi duhdawtnak an suah ter ve. Asinan, himi pahnih pawl thate ih meisa bang in alh in, thinghram bang ih thuk zet ih hram a bun theinak dingah, a dang pakhat duhdawtnak a tul. Cumi cu Agape love tiah timi midang thatnak hrang ih pumpek awmi duhdawtnak in a bet a tul. Cumi cu kan bet leh ding.

1 comment:

Unknown said...

Hi, Saya Nokolh,

Na dam maw? You made a good job. Congratulations.
It's been along time that we've never in touch each other. I miss u.

u can contact me at my email:
tunggthang@zomi.org
UB Fellow
Silliman University