2014 KUM SUNG KEKAR DAAN DING

Mark 12:29-31

Jesuh in, “A thupi bikmi thukham cu ‘Maw Israel mi pawl ngai uh! Bawipa kan Pathian lawng hi Bawipa a si. Bawipa nan Pathian cu nan thinlung zate, nan nunnak zate, nan ruahnak zate le nan thazaang zate thawn nan duhdaw pei,’ tihi a si. 31Cun a pahnihnak ih a thupimi thukham cu, ‘Na innhnen kha nangmah na duh awk vekin na duhdaw pei,’ tihi a si. Hi thukham pahnih hnakih a thupi sawnmi thukham a um nawn lo,” tiah a ti.

Thuhmaihruai

2014 sungah minung tampi in kumthar ah thukamnak an tuahmi tampi a um. Zuu ka inn nawn lo ding, kuak ka fawp nawn lo ding, biakinn ah ka feh thlang ding, Bible ka siar ringring ding, ka nupi/pasal ka duhdawt deuh ding ti in a phunphun an ti. Ni le thla a hung rei ih an thukammi cu cuvek thu ka kam aw dah lo tivek phun in an um. Zumtu cun, ziang ka tuah duh timi hnak in Bawipa in ziang tuah ter in duh timi hi kan hawl sawn dingmi a si (Matt. 6:33). Leilun tlun ah Pathian ziangruangah in nun ter? Bawipa in ziang si ter/tuah ter in duh si pei?

1.     Bawipa Pathian duhdawt dingah in sersiammi kan si.   

1 John 4:19 – “Pathian kan duhdawt cu amah ih in duhdawt hmaisa ruangah a si.”

Pathian in hi ziangtin kan duhdawt thei pei? Minung in ziangruangah kan nulepa hi midang hnak in kan duhdawt hleice si pei. In hringtu le kan nauhak lai in in cawmtu le in zohkhentu an si ti kan thei tikah, in duhdawt tuk ti kan theih ruangah kan duhdawt ve mi a si. Cuvek thiamthiam in Pathian kan duhdawt theinak dingah, Pathian cun nunnak pek tiang in a cem thei lomi, a zor thei lomi (agape) duhdawtnak thawn I duhdawt ringringtu a si timi hi kan theihmi thu hi kan cohlaan a tul.

Isai 49:15

Bawipa in,

                        “Nunau in a sungsuak fa a hngilh thei ding maw?

                        A hrin mi a fa cu duhloin a um thei ding maw?

                        A nu in a fa cu hngilh hmansehla,

                        Kei cun ka lo hngilh dah lo ding.

Rom 8:38

Ziangah tile amah ih in duhdawtnak ihsi cun zianghman in in ṭhensuak thei lo ding, tihi fiangtein ka zum a si; thihnak in siseh, nunnak in siseh, vancungih a ummi vanmi le uktu le huham neitu pawl in siseh, atu san in siseh, hmailam san in siseh, thuneitu 39leitlun ummi in siseh, leihnuai ummi in siseh, sersiammi thil hmuahhmuah in siseh, in ṭhen thei lo ding. Kan Bawipa Khrih Jesuh sungin kan ta a si mi Pathian ih duhdawtnak ihsi cun in ṭhen theitu ding zianghman a um lo.

Lei tlunmi pawl in duhdawttu na nei lo tiah in ti khal le zumtu cun duhdawttu ka nei ringring timi kan theih awk a tul. Cucu ka hnangamnak bik a si. Zianghman man na nei lo tiah in ti khal le, Jesuh Khrih in a thisen ih leizomi ka si ih, Jesuh ih nunnak man cu ka man a si ti kan theih fiang ih kan cohlaan a tul. Cucu kan man neihmi a si. Cumi hnu lawngah Pathian kan duhdawt thei ding.

2.     Pathian ka duhdawt timi cu?

2.1. Pathian ka duhdawt timi cu ziangkim ah Pathian ih duhnak kha a pakhatnak ih ret khi a si.  

Mark 12:30 – “Bawipa nan Pathian cu nan thinlung zate, nan nunnak zate, nan ruahnak zate le nan thazaang zate thawn nan duhdaw pei,” tihi a si.

Tuizing ah ca pakhat ka siar ih, thazaang ka ngah zet. Cumi ca sungah cun hitin a ngan: “There are not many problems, but only one problem.” A sullam cu, “Zumtu ih kan nunnak ah buainak tampi a um lo; Pakhat lawng a si.” A sim duhmi cu zumtu in Pathian thawn kan pehtlaih awknak ah buainak lawng hi buainak hmuahhmuah ih hrampi bik a si. Pathian thawn kan pehtlaih awknak tha ringring sehla, thil dang buainak pawl hi cu reh theh ding tiah a ti duhnak a si. Pathian thawn kan pehtlaih awknak ah buainak um lo ding kha a thupi bik. Pathian thawn thate ih a pehzom awtu pawl cu zo pawl an si? Pathian a duhdawttu pawl an si. Pathian duhdawttu pawl cu zo an si?

Pathian kan duhdawt daan ding cu: kan thinlung zatein, kan ruahnak zatein, kan nunnak zate, le na thazaang zatein na duhdawt pei tihi a si. Cumi ih a sim duhnak na thuruah daan (thoughts), thu-hri sahcat daan (decision), le na thil tuah daan (actions) kip ah Pathian ih duhnak le lungawinak kha a hmaisabik ah re aw tinak a si.

Kan thusuh awk dingmi cu tuih ka thuruah daan, na thuhri sahcat daan, le na nun daan hi  – “keimaih duhnak le diriamnak maw thupi deuh ih ka ret, Pathian ih duhnak le lungawinak hi thupi deuh in ka ret?” timi hi kan suh awk dingmi a si. Tong dang ka sim le, “Pathian ka duhdawt ruangah hih thil ka tuahmi a si maw?” timi hi sut aw hmaisa aw.

Vei khat ah, pastor pa khat hnen ah an mi pakhat in hi ti in thu a sut.

Mileeng: Pator pa member paziat na nei?

Pastor: Za thum li lai.

Mileeng: Cu zatzat lungawi ter ding cu a ol ding ual lo.

Pastor: Ka member pawl lungawi ter ding hi ka tum tahmi a si dah lo. Kei cu mi pakhat lawng lungawi ter ding hi ka tumtahmi a si – I duhdawttu Jesuh Khrih, Pathian lawng lungawi ter ka tummi a si. Amah thawn kan remcaang hnuhnu cun, ziangkim a remcaang mei ko ding” tiah a let.

Curuangah, 2014 ih kan kekar daan ding hmaisabik cu ziangkim na tuahmi hi Pathian na duhdawtnak langternak hrangah si hram seh. Na khawmmi hi Pathian na duhdawt ruangah a si maw? Thenhra then khat le khawmhlu na pekmi hi Pathian na duhdawt ruangah a si maw? Thangthatnak hlazir, biakinn lam hnatuan pawl khal siseh, hi pawl hi Pathian na duhdawt ruangah an si maw? Pathian duhdawtnak si lo in na tuahmi an si ahcun, santhar farasi can ol te. Minung ih hmuh le lom lawngah phur/thil tuah duh. Minung ih hmuh lomi a si ahcun, ziangkhal tuah tum nawn lo. “Pathian ih duhmi a si maw? Pathian ih lungawinak ding a si maw?” timi hi kan suhawk bik dingmi hi zumtu pitling ih nun daan a si.

Pathian duhnak hmaisabik ih a retu pawl hnen ah Pathian ih a kammi cu:

1.     An saduhthah a kim ding (Saam 37:4)

2.     An tulsammi pawl cu pek bet an si ding (Matt 6:33)

2.2. Pathian duhdawt timi cu Midang va duhdawt khi a si.

Pathian ka duhdawt maw duhdawt lo ti kan cekfel awk tikah, kaa lawng in Pathian ka duhdawt ko timi cu a ol tuk. Kan cekfel awknak ding cu – Pathian in a maih hmuihmel keng ih a sersiammi, a nunnak le thisen thawn a tlenmi minung duhdawt khi a si.

1 John 4:20-21

20Zokhal Pathian ka duhdaw ticing in a unau a huatu cu thuphanper a si. Ziangah tile a mit in a hmuhmi a unau hman a duhdawt lo a si ahcun a hmuh lomi Pathian cu a duhdaw thei hrimhrim lo ding. 21Khrih ih in pekmi thukham cu hiti in a si: zokhal Pathian a duhdawtu cun a unau khal a duhdaw ve ding.

Pathian va duhdawt le minung va duhdawt khi ziang pehtlaihnak a nei?

1.     Minung pawl cu Pathian in a mai hmuihmel ih sersiammi an si (Seem 1:27). A mai hmuihmel timi cu a aiawh tu tinak an si. Minung pakhat cio hi Pathian in amai aiawhtu dingah in sersiam thehmi kan si.

a.     Efesa 2:10 “Pathian in kan ṭuan ding hrangih a rak timtuah ciami hnaṭuan ṭha ṭuantu dingah Khrih Jesuh sungin kannih cu siamtharmi kan si.”

2.     An sualnak khal a ngai thiam ih a thisen in a leimi pawl an si (Rom 5:8; 1 Kor 6:20). Minung hi man neimi kan sinak cu ziang kan tuah thei timi parah a thum aw lo. Pathian in ziang in tuah sak timi parah a thum aw sawn. Pathian ih a fapa rori nunnak ih tlenmi kan sinak le a duhdawtnak congahtu kan sinak hi kan man a si. 

3.     Zumnak thawng in Pathian ih fanu le fapa an si (Kal 3:26).

4.     Minung par ih thil kan tuahmi hi Pathian par ih thil tuah kan si (Matt 25:31-46).

5.     Minung kan tisiatmi hi Jesuh tisiat tu, le ninghan tertu kan si. Paul ih a piantharnak thu hi himi thu ruangah a si (Acts 9:5).

Pathian va duhdawt timi ih sullam cu Pathian ih sersiammi kan minung pi va duhdawt, va tihzah upat khi a si.

2.3.  Pathian ka duhdawt timi cu midang kha amah zumtu le dungthluntu tha si ding ih seherhnak neih khi a si (Matt. 28:18-20)

Pathian ka duhdawt timi cu midang kan duhdawt maw timi par in tah aw dingah in fial. Midang kan duhdawt maw timi khal hi Jesuh Khrih dungthluntu tha an si theinak dingah ka kaihruai maw timi thawn cekfel aw dingah in fial.

Jesuh in Peter kha, “I duhdawt maw?” a ti. Peter in, “Ka lo duhdawt” tiah a ti tikah, “I duhdawt a si ahcun ka tuu pawl va cawm aw” tiah a fial. A tuu pawl cu zo an si? Zumtu pawl hi an si. Zumtu in Jesuh kan duhdawtnak kan lang ter duh taktak a si ahcun, midang kha kan va duhdawt ding. Midang kan duhdawt daan ding bik cu, “Jesuh thawn a bang aw mi nunnak neitu an si theinak dingah kaihhruai ding” khi a si.

Curuangah, Pathian ka duhdawt timi cu a duhdawtmi minung pawl kha va duhdawt khi a si. Midang duhdawt taktak timi cu Jesuh ih thupek vek in amaih duhdawtnak zumtu le a dungthluntu si dingah seherhnak nei ih mi va pawlkom, mi vahruai khi Pathian duhdawt taktaktu pawl ih ziaza cu a si.

Mi na pawlkom daan/duhdawt daan khi midang pawl Pathian duhdawt dingah le Jesuh ih dungthluntu tha si dingah an si maw? Jesuh ih dungthluntu tha na si ter a si ahcun, na parah an san sung an lung a awi ding ih, anmah khal lamzin dingah an feh dingih an tthangso ding.

Thunetnak

1.     Ziangkim na tuah zik tik ah, Pathian na duhdawtnak na langternak hrangah si hram seh (Mark 12:30)

2.     Pathian duhdawt timi cu kan minung pi va duhdawt khi a si. Kan minung pi kan va duhdawt khi Pathian in keimah in duhdawt tiah a tinak a si (Mark 12:31; 1 John 4:20-21).

3.     Kan minung pi va duhdawtnak lang ternak lak ah a saangbikmi duhdawtnak cu zumtu a si lomi pawl zumtu si ding in hruai; zumtu a si zomi pawl cu Jesuh Khrih bangtu an si theinak ding ih kaihhruai khi duhdawtnak taktak a si (Matt. 28:18-20).

_____________________________
   San No Thuan
   Falam Baptist Church, Maryland ah January 1 le 26, 2014 ih ka thusimmi a si.