Sunday, November 30, 2008

Innsang Nuam Hminsinnak Panga Pawl

Cangantu: Rev. Run Cung Mang

Thuhmaihruai:

Innsang timi hi a thupizet ih innsang nuam timi hi a thupi sinsin. Innsang nuam a um vekin innsang nuam lo timi a um ve. Innsang nuam le nuam lo timi hi damnak, mawinak le lennak lawng parah a tthum aw thluh lo. Pathian theitu, Khrih lungput neitu le tthanso duhnak thinlung thianghlim neitu nu le pa le fahniang le pawl um khawmmi innsang si a ttul. Culawngah a tthangso thei. Pa lawng in Pathian thei, nupi fanau zuva thluh tivek, Nu lawngin thlarau mi si in pasal fanau pawl cu leitlun tisa duhnak ih nomceen rero men tivek, le fanau pawl lawngin piantharnak co in nu le pa hmuah Pathian le biakinn zianghman ih ngaihsak remrem lo tivek khi innsang nuam a um thei  dah lo. Pa, Nu, le Fanau zate'n Jesuh Khrih sungah nuntharnak nei in khat le khat duhdawt awton le thungai aw hluarhlo ih um khawmnak hmun cu leitlun vanram a si.

Hminsinnak   1: Riantu Siduhnak Lungput

Innsungsang ah Pasal in simaw, Nupi in simaw duhdawtnak taktak le tangdornak lungput thawn ziangmi ka lo tuah sak ding? timi sut ih riantu si thei cuh ahcun a nuambikmi innsang a si aw thei ding. Cuti si loih kei ka thupi sawn, keimai' hawl le ttuanmi, keimai' thu in thu feh seh, kan ti sung poh cu entai awknak le buainak a suak ringring ding. Innsungsang ah nomnak taktak a um thei lo ding. Paul in Khrih nan upat vekin pakhat le pakhat upat hmaizah awknak nei uh in ti. Midang hrangah nun cuh awk cu innsang nuam sinak thuthup a si.

Hminsinnak:      2: Nupi le Pasal karlak ih theihthiam thuk awknak

Nupi le Pasal nulepa karlak ah pakhat le pakhat theihthiam awknak hi a thupizet. Fala le Tlangval silai ih pakhat le pakhat theihthiam awknak ihsin hram a thok ih nupi le pasal si hnu ah pakhat le pakhat theihthiam awknak a thuk deuhdeuh a ttul. Pakhat ih sinak le duhnak pawl theithiam awton in duhnak thlun awkton a thupi ngaingai. Pathian ih duhzawng le duh lo zawng theihthiam a ttulzet. Tlaksamnak tete tla theihthiam aw in pakhat le pakhat zawi awton ding le ngaithiam awk ding a thupi ngaingai. Nupi le pasal pakhat le pakhat zawnruah awknak a um lawngah lungawinak le nomnak taktak a um thei.

Hminsinnak: 3. Fahniang pawl Fimthiamnak Zirh ih Kaihruaitu Nu le Pa

Fahniang pawl an thinlung put le an thluak khuaruah daan fimkhur le tthangso dingin fimzirhnak le cawmdawlnak hi a thupi ngaingai. Kawl thufim pakhat ah "fahniang pawl an tthat lo asile nu le pa ih lu parah mawhphurh a si" ti'n a um. Pathian pekmi thluasuah ro sunglawi pawl lakih mankhungbik fanau pawl taksa in siseh, fimnak in siseh an tthanlen pitlin vingvo ih Pathian hmai le mipi hmaika ih duhnungza mit-hmai ttha ngahtu an si le nu le pa hrangah hmaihngalnak le thluasuah tumpi a si. Curuangah leitlun fimnak, vanlam fimnak buk awton ih an ngah theinak dingah fimzirnak hmun ah kaihhruai thiam ding le Pathian Thu zirnak hmun ih fehpi thiam ding a thupituk. Fanau pawl fimzirnak ih a kaihruai thiamtu nu le pa cu mi thluasuak le mi lungawi an si.

Hminsinnak: 4. Nu le Pa Upat thiamtu le Thungainak nun neitu Fahniang pawl

Thungainak nun neitu fahniang le pawl umnak innsang cu innsang nuam a si. Mah hringtu le cawmtu nu le pa upat ttihzah thiamtu fahniang pawl cu mi thluasuak le mi lungawi an si. Inn sungsang ah siseh, biakkhawmnak  hmun ah siseh, hmuntin ah nu le pa ih thusim ngai in fimkhurzet ih nungtu fahniang pawl cu ningzah mualphonak an tong lo, an sullam a tluang ih ziangtinkim ah hlawhtlinnak an ngah. Fimthiam an zir an cawnnak ah siseh, pum cawmnak  hrangih hnattuan an neihnak ah siseh, an hmui a ngil ih thluasuah an dong thei cuang. Nu le pa an duhdawt, an cawmdawl ih hringtu nu le pa ih thluasuah le sersiamtu Pathian thluasuah an dong. Lei thluasuah le van thluasuah a pahnih in an dong. An rualpi lakah zohso mi an si ih cawn tlak le zohtthim tlak an si. Innsungsang dinhmun khaisangtu khal an si.

Hminsinnak: 5. Duhnungza Hruaitu Pitling simi Pasal pawl

Innsungsang ih lubik cu atlangpi thu cun Pa asilole Pasal a si. Kum zabu 21 san, IT san le Computer san khalah ram picang le miphun cangkang Nitlaknaklam ram le Nisuahnaklam ram tin ah Pa hi lusutubik le innsungsang ih ttuanvo neitubik cu a si aw ringring ko. Curuangah innsang ah Pa hi kaihruai awknaklam ih thiamtu, thil tawlrelnak (management) thiamtu asile a innsungsang cu a nuam, a remcaang in a tthangso ngiaingiai ding. A nupi fanau kha thuneihnak in a uk ih uktu si loin duhdawtnak thawn a fingkhawi, a khaisang ih a kaihruai thiamtu pa a si ding a thupi ngaingai. Keimai' thu lawngin thu feh seh titu pa si loin tangdornak thinlung a nei ih innsungsang thawn innsang khawm nei in le khukbil ih thlacamnak nei theitu, innsang mi pawl ih hmuh daan le ruah daan a hmu thiamtu, duh daan a sut hlam thiam ih a tthabik ih fehpi thiamtu pa, pitling (mature) hruaitu a si lawngah a innsang cu a kilkip in a tthangso dingih innsang nuam le mawi a si thei ding.

Thunetnak:

Innsungsang dinsuahtu hi Pathian a si. Innsang nuam le famkim si dingin fanau thluasuahtu le sum le saw, thil le ri, neih le siah tampi thluasuah hmuifu burhtu tla Pathian a si. Innsang ah Pa in amai' ttuanvo a neh, Nu in amai' ttuanvo a tlinh le fanau pawl in anmai' ttuanvo an ti thei cio ahcun cuih innsang cu innsang nuam le tthangso an si tengteng ding. Pathian hmin a sunlawitertu, Pathian uknak ram a karhzaitertu le Khrih le miphun hrangah mi tthahnem, mi ttangkai le Pathian sunlawinak langtertu zohtthim tlak innsang an si ding. 

Hminsin:

November thla "Khristian Innsang Zarh Karkhat (Christian Family Week)" sunloihnak ih nganmi cahram (article) a si.

Reference:

-Gary Chapman,"Five Signs of A Loving Family":1997 (New York Time Bestselling Author)

No comments: