Sunday, April 4, 2010

17. Duhsaknak thawn fakselnak: La aw la, pe ve aw (Constructive Criticism: Accept and Give)

In fakseltu pawl hi man pek lo ih kan nunnak in kilhimtu pawl an si.__Corrie ten Boom

Rualpi tha cun, na sual/sual lo ti lo te in kan thu a ngai, kan lung sung ih kan ruahnak le tuarnak pawl khal thupi zet in in ruah sak. Cui tlunah, kan dinhmun khal zoh daan dang ih hmu thei ding in in bawm. __Mrak I. Rosen

Milawng a siat suah ih, mi nun a thleng ter lo tu soiselnak cu ka hua.__Elias Canetti


Midang thil tuahmi parah na ruahnak na sim/faksel (criticize, critique) tikah, thil tha a suah theinak ding hrangah:

  1. Na tumtahmi cu ziang a si? A dik lomi kha rem tum sawn aw. Amah kha dodal in a ningzah ding le thinnat ter ding tum hlah. (Solving issues rather than attacking on the persons). Martin Luther King Jr. cun, “Mirang pawl ka do lo. Ka domi cu midum le mirang ti ih thleidan awknak daansia hi ka domi a si” tiah a ti.
  2. A thatnak pawl sim hmaisa ta aw la, cule, neta lam ih a that lonak lam na rel tikah, a lo cohlang thei ding.
  3. Amai ruahnak le tuarnak kha na theihpi ih, thupi zet in na ruahzia, na tuarpi zia lang ter aw.
  4. Amai hnen ah, ka ruah daan ka lo sim thei ve maw ti sut hmaisa aw. Thuthimnak: Tunai ih kha ti ih na tong/tuahmi kha ka ruat zet. Ka ruah daan lo sim ve sehla, a rem na ti maw? tiah sut ta aw.
  5. A tikcu le hmun zoh aw la, a remcaang ahcun, ruahnak tha pe aw.
  6. Midang na faksel tikah, thin daite, neemte le, zaangfahnak thawn tuah aw.


Cuvek thotho in, midang in an lo hmuh daan le ruah daan an lo sim tikah, lungawi te in cohlang aw.

  1. Midang in in hmuhdaan le ruah daan in sim tikah, kan duh lo ahcun, fimnak le theihnak kha kan hlon thawn a bang aw. Midang ih fakselnak (criticism) hi a tha theh lo. Asinan, a tam sawn cu kan cinken tha tampi a um. Kan mai tuahmi hi zokhal in in faksel thei lo tiah kan ruah ahcun, mi vansia kan si. Ziangah tile, thansonak lamzin a um nawn lo.
  2. Ka thu in el tinten, in hmuhsuam a si tiih ruahnak dik lo sungah kei tla dah hlah ning. __Ralph Waldo Emerson
  3. Ziangti in ka el ding timi ruahnak lawnglawngah na buai lo ahcun, midang ih thu thate in na ngai thei ding.
  4. Midang in an lo soisel tikah, na ruah dingmi cu:
    1. Himi hi a dik taktak maw?
    2. A dik ahcun, cohlang mei aw. “Ka lungawi, Na simmi cu a dik asi” tiah ti mei aw. A tu ih na ti theih hrih lo le, “I simmi cu ka ruat ta hrih ding. Lung thiang zet in na ruahnak ii sim ruangah ka alungawi” tiah ti aw.
    3. Cule, rem awk daan ding ruat aw.
    4. An lo soiselnak kha a dik lo ahcun, “Na timi cu ka lung a kim thei deuh lo,” “Kei ka ti duh sanmi cu cu vek a si lo” tiah ti aw. Amah doral lo in, a simmi a dik lomi kha sim aw.
  5. Soiselnak cu thlum zet in a ra lo thei men. Asinan, na thatnak hrang ih lak cu nangmai tuanvo a si.
  6. Midang ih thangthatnak cu a thaw ih a thlum asinan, midang ih soiselnak in kan mahte kan zir thei lomi, le kan zir duh lomi fimnak in zir ter asi. Fakselnak thami ziang hman ih kan siar lo tinten, kan mahlemah siatralnak ah kan hruai aw asi.

No comments: