1. Na hmin, na nulepa le suahpi unau pawl umnak
Ka hmin cu San No Thuan a si ih, ka nulepa cu Pu Tluang Mang le Pi Thuam Fam an si. Unau pahra kan si ih, pahnih in in taansan zo.
1. U Kap Hre (Tamah ah UD tuan, Falam)
2. U Hrang Tin Hnin (Lambawi SAE, Falam)
3. Rev. Zung Bawi Thawng (Lecturer at Gospel Baptist Bible College, Yangon)
4. U Run Tin Mawi (Late)
5. U Siang Lawng (Datkhuaihmu at Wesley Clinic, Tahan)
6. U Van Nei Lung (USA)
7. U San Kip Ceu (Late)
8. Rev. San No Thuan (USA)
9. Mai Ni Em (USA)
10. Salai Sui Hlei Thang (USA)
Ka nulepa cu Kap Hre nulepa tiah an ko ih Falam, Hrang Thio Bualrawn thlanglam te ah kan um.
2. Na Suahnak le tthanlen pitlinnak khua?
Ka suahnak khua cu Zalai (new Laizo) a si ih, kum hnih ka ti ah, Falam ah kan tthawn. Asinan, kum hlei li-nga tiang khua lam ah lo kan tuah ringring ih, khua ah a tu le tu kan tlung. Ka tthanlennak cu Falam ah a si.
3. Nangmah te lawngin maw na um ringring lai, kawp na nei maw?
Pathian in rem a ti hrih lo si hmang. Keimah lawng ka si lai.
4. Tui hlanih na zir zomi pawl le ziangti’n U.S.A ah Ph.D zir
dingin na thleng?
A sangsang te in degree ka ngahmi le ka ngah kum vun ngan sehla:
1997 B.Th (Zomi Theological College)
2001 M.Div (Myanmar Institute of Theology)
2002 B.A (Philosophy: Dagon University)
2005 Th.M (Princeton Theological Seminary)
2009 S.T.M (Lutheran Theological Seminary
2009 Ph.D Candidate (Lutheran Theological Seminary at Philadelphia)
Pathian zaangfahnak in September 1, 2004 ah Princeton Theological Seminary ah admission ka ngah ih, cutiin, Th.M course zir dingah ka ra thleng. Cun, Th.M ka theh in, Ph.D cu Lutheran Theological Seminary ah admission ka ngah sal ih 2005 in ka peh sal. 2009 ah ka course work pawl le qualified exam pawl ka ong theh ih, Master of Sacred Theology in pek ih, Ph.D Candidate ka si cih. Cumi cu ABD ti khal in an ko. ABD ih sullam cu All But Dissertation ti a si. Falam Baptist Church, Maryland ah pastor tuan phah in, Dissertation ka ngan phah rero lai.
5. Na Ph.D zirnak Bible Tlawng hmin le na ngan tummi Dissertation thulu in ruah thei pei maw?
Ph.D ka zirnak tlawng cu Lutheran Theological Seminary at Philadlephia (LTSP) a si. Ka ngan rero laimi Dissertation cu: A Buddhist-Christian Engagement for Human Dignity and Human Rights in Myanmar Hmailam Miphun hrang ttuan dingih na tumtahbikmi?
Pathian in i hmannak zawnzawn ah thungai thlak te in tuan thei sehla ka duh bik.
6. A hmaisabik Pathian hnattuan hram na thawhnak le a dotdot?
A sangsang tein vun ngan sehla:
1997-’98 Pastor Ram Thlo Baptist Church (Zinghmuh Area)
2001-’02 Pastor Hmunpi Baptist Church, (Laizo Tlaangkulh)
2002-’04 Lecturer Myanmar Institute of Theology (MIT, Insein)
2007-’09 Pastor Philadelphia Burmese Baptist Church (USA)
2009- Pastor Falam Baptist Church, Maryland (USA)
MIT thutawi:
MIT tlawng hi Asian Theological Education of South East Asia (ATESEA) ih pommi tlawng a si. Hi tlawngah hin, Pathian thu zirnak (Theological Education) le Leitlun Fimnak (Secular Education) zirnak ti in phun hnih a um. Pathian thu zirnak ih a pekmi degree pawl ahcun, M.Div, MTS, MACS, M.Th, M.Min, le D.Min tiang peknak tlawng a si. Himi ih a kai theitu pawl cu ATESEA ih a pommi tlawng in B.Th a ngahtu tlawng hmuahhmuah in kai a theih. Cun, a leeng lam acozah ih University pakhat khat in, BA a ngahtu poh khal in an kai thei.
MIT tlawng ih a ummi a phunhnihnak zirnak cu Secular Education zirnak a si ih Bachelor of Art in Religious Education tiah an ko. Phun 10 A list ih a ongtu poh in kai theih a si. Himi zirnak in a pekmi degree pawl cu: BA Eng, B.Com, BA (French, German), le a dangdang pawl phun tam an pe. A leeng ih University Professor pawl le ramdang tlawng saya pawl in an zirh.
MIT hi kan Laimi hrek khat in, Satan tlawng, liberal tlawng tiah an ttong theu ka thei. Ziang bik an zoh ih an tong ti cu ka thei lo. Tlawng saya tampi kan um ih, Pathian thu tampi kan zir/zirh. Tlawngta ka si lai ah, MIT ih kan zirmi pawl le ka theihmi pawl hin ka thuruahnak fatemi kha kau ko in tuah. Cun, kan saya pawl in text book ah himi pawl hi siar uh in timi pawl hi, US ih tlawng hmin thangthang ih ka ra thlen tikah, US Professor pawl khal in an tlawngta pawl an siar termi pawl a si ti ka ra hmu suak. Curuangah, kan Saya pawl hi a rak menmen lo ti ka thei fiang sinsin.
MIT ah Laimi hi tlawngta kan tam zet. Theology section ah kan zate in, 350 lai tlawngta ummi sungah, 1/3 cu Laimi kan si. Cumi Laimi sungah, Falam mi cu 15% hrawng kan si ding. A dang pawl cu Hakha, Tedim, Matu lam ti pawl tla an si. Ziang ruangah kan Falammi kan mal a si pei? A cang theimi cu, pakhatnak ah, B.Th na theh hnu ah kum cu zat na tuan lo le tivek pawl kan bylaw in kan temtawn aw si thei. Cuvek bylaw cu a tha a bang nan, minung mal miphun hrangah a tha lo. Ziangah tile, kum thum hna a tuan hrih lo pawl in entrance exam an phi thei lo. Kum thum hna a tuan zo pawl in le, entrance exam an sung tivek tla a rak um dah. Cu tikah, a kar lak ah kaitu an um nawn lo. Pahnihnak ah, mirang ca kan zuam lo tla si thei. Entrance exam tuahtu 150 lai sung in, 60 hrawng hi lak a si theu ih, hmat tam bikbik in an lak theu tikah, kan hmat a mal le kan kai ngah lo ol te. Pathumnak ah, mihrek khat in, MIT cu Satan tlawng, nan zumnak an lo siatsuah ter thluh ding tivek thu dik lo le ruahnak tam tuk nei lem lo pawl ih an simmi an rak zum ruangah tla si thei. Ziangziang a si khal le, MIT ah pawl tinkim ih hruaitu thatha in Pathian thu an zir ih, hruaitu thatha an cang timi hi lo theih ter ka duh. Cun, MIT ih tlawng a thehmi cu Asia le Western country ih tlawng pawl khal in an degree an pom sak thei theh a si timi khal ka lo sim duh.
8. Pastor na tuannak kawhhran pawl le nan dinhmun?
A hlan ih Pathian hna ka rak tuannak pawl cu a tlun ah ka ngan theh zo. A tu fang ih Pathian hna ka tuannak cu Falam Baptist Church, Maryland (FBC,MD) a si ih, mipum 150 hrawng kan si. Kan canghvaihnak le kan thuhla pawl cipciar in theih nan duh pang le www.falamchurch.org ah nan rak leeng thei. Zarhte ni tinte rawl ul in kawhhran thlacamnak kan nei ringring. Cumi cu kan kawhhran damnak hrampi bik a si tiah ka ruat.
9. Ordination na ngah daan in simruah thei pei maw?
Ordination ka ngah daan cu FBC,MD ah pastor ka va tuan tikah, ordination ngah thei ding in kan tawlrel pei tiah upa pawl in, thu an ruat ih, kan church thawn kan pehtlaihmi D.C Baptist Convention (DCBC) ah an sim ruah. Cu tikah, DCBC ih ordination upa pawl in Baptist zumnak thawn a pehpar awmi thusuhnak tam nawn in pek ih, cumi pawl kha rak phi theh aw tiah in ti. Cumi cu cahmai 28 hrawng a si. Cumi ka theh in, Ordination Council pawl in ka ca par ah interview in tuah. In cohlan hnu ah DCBC pawl in Falam Baptist Church, Maryland kha, “San No Thuan cu pastor tuan dingah a tling tiah kan ruat. Ordination nan pek duh ahcun, nan pe thei” tiah thu an than. Cule, FBC,MD in ordination pek ding ni an khiak ih, DCBC upa pawl sawm in, ordination cu November 22, 2009 sun ah sunglawi zet in in pek. Ka diriam zetmi cu kan pa bik Siangbawipa, Rev. Dr. Stephen Hre Kio, Rev. Dr. Robert Thawng Hlei, le Rev. Rollin Van Bik, Rev. Dr. Cochran, Rev. Thorn, Rev. Dr. Tom Fry pawl khal ka luu tlun ah an kut suang in thlacamnak thawn in telpi ih ka lungawi zet.
10. Laimi hin Pathian thangthatnak hla (Praise and worship song)
kan nei mal deuh in na hmu maw?
Laimi kan hla sakmi pawl hi sermon deuh hla hi a tam deuh ngai. A tha zet ko nan, Pathian thawn pumpak ih pawlkom awknak hla, Saam hla vek, pawl kan nei mal deuh in ka hmu. Thlacamnak hla vek hi tam deuh in phuah kan zuam cio pei.
11. Mino tampi in rap hla kan sak hi ziangti’n na ruat?
Rap hla hi mino pawl in an duh ciamco thlang timi cu el theih lo a si. A hrek khat rap hla pawl ih hlafang pawl hi mawi lo zetzet a um. Mino pawl in cuvek hlafang pawl cu Khrihfa pakhat in, ka sak ding a si maw, si lo ti hi kan thleidan thiam deuh cu a thupi ding ka ruat.
12. Hla fingziat na phuah zo?
Tawk fang nawn cu ka phuah hnuaihno ve. A mal bik in 150 hrawng cu an si ding ka zum.
13. Ziangruangah “hla nung” le “hla thi” “hla cuai” tivek a um theu?
“Hla nung” le “Thi” timi hi ttong dang cun, minung tampi in an sak reimi le an sak rei lo mi pawl ti khal in kan ti thei. Thusuh dingmi cu ziangvek hla pawl hi minung tampi in reipi tiang an sak? Cupawl cu:
1. Tape phel le hlabu ih khummi hla – tape phel sung ih thun lomi le hla cabu sung ih ngam khum lo mi cu a rei hlan ah an hlo mei.
2. Maih nun ih tontehmi hla – maih nun ih tonteh taktakmi hla cu kan mahvek leilung tlun ah siar cawk lo minung pawl in an rak tong ve. Maih nun ih tonteh lo hman ah, mi pakhat khat ih tontehmi a si a tul. Cu lawngah miih nun a ei thei ding.
3. Thiam olmi hla – thiam harmi cu ziang tluk in, a hlafang tha khal sehla, midang in an sak thei lo ahcun, a thi thotho ding.
4. Biaknak ih zirh awkmi hla – kan hla tampi a thihnak cu hla zirhtu pawl in mipi kan zirh lo. Mipi pawl ih sak ding tha a si lo kan timi pawl hi, a tam sawn cu mipi in an sak thiam tuk ko. Tulai san ah, mirang hla harhar hman kan sak pi nan, Lai hla suak thar pawl kha mipi pawl kan sak/zir pi lo. Mirang hla lawnglawng kan let ih, kan sak. A tha ko nan, kan mai ir-awm suak hla thar pawl hi mipi kan zirh ding a thupi zet.
14. Pathian thangthatnak hla phuah thiam pawl hnenah request duh
na nei maw?
1. Thlacamnak hla, Saam hla sungta vek in tam deuh in kan phuah pei uh.
2. Mino pawl ih sak nuam ding in, hla-aw mawi deuh in kan phuah tum pei uh.
3. Kan hla-aw (tune) le tongfang um daan kha kaih aw deuh ding in kan tum pei uh.
4. Cun, kan hla cemnak khi vuak khatnak ah kan tlak ter le, a sak a nuam.
5. Lai pipu aw suah te khal in, hla kan phuah thei le, kan Lai aw suah hlo lo in kan kilhim thei ding. Cun, ram dang pawl in, nan pupa hla-aw in hla sak hnik uh in tile, sak ding kan nei ding.
6. Kan hlafang/thu hi tha sin dingah, Pathian thu thei deuh pawl khal ron thiam a tha.
15. Na hla phuahmi lakih na duhbikmi pakhat?
Ka hla pawl hi ka duh theh ko nan, ka duh bimi pawl sung ih pakhat cu: Kan Hmailam cu A Kut Sungah. Himi hla hi 1994 hrawng ih ka rak phuahmi a si. Ka nunnak himi thuvek ih ka feh tikah, a dik ringring ko. Himi hla ih a duhsan bikmi cu “kan hrangah Bawipa in tumtahnak a nei. Kan hmailam cu a kut sungah a um. Kan tuanvo cu a thu thlun ding hi a si” timi a si.
16. Na hla phuahmi zo pawl na sakterbik?
Ka ti thei tawk in I diltutu cu ka rak pe.
17. Laimi zumtu Pathian kan biak daan ah thleng duhmi na nei maw?
Thleng duhmi ka neihmi cu:
1. Pakhat le khat soisel awknak le do awknak hi kan bansan a tul.
2. Soisel awknak um lo ding in, mah hi Pathian thu thei bik vek ih ruah awknak lungput hi kan thleng a tul.
3. Cun, “Ka tuurual” “ka mission” timi “KA” ruahnak pawl hi bansan kan cu. Tuurual dang minung in kan nei lo. Mission dang kan nei lo. Pathian in tuurual, Pathian ih mission hna sungah kap khat zawnte ah Pathian in tuan theinak i pekmi ka si ti kan theih fiang a cu. Curuangah, Pathian ih mission pakhat a tuanmi sungah ziangah saw a hnatuantu pawl kan buai ciamco?
4. Mah lawng um ih midang pawlkom duh lo ih um duhnak lungput kan hlon a tul.
5. Midang in Pathian duhdawtnak le thatnak a teh ih an thangthat theinak dingah, kan khua le ram hrangah thil tha, rah tha kan rah ih, kan tuah a tul.
6. Mipi hla kan sakmi hla thu ah:
a. San thar hla uar tuk ih kan feh ih, hlabu pi (hymn book) ta kan sak nawn lo le, midang thawn international level in mi kan pawlkom awk tikah, mi kan bang nawn lo ding. Hymn book cu a san a san in midang thazaang a pe theitu ti ih ruahmi pawl kom khawmmi hla a si ih, lei tlun zovek miphun khal ih hmanmi hla a si ti thei in, Hla bupi sungta hi kan zir ih kan sak a tul ti kan theih a tul.
b. Hymn book lawnglawng kan uar ih, santhar hla kan sak nawn lo a si le, US kawhhran pawl tla ahcun, pawl tinkim kom kan si ruangah, hymn book hla sak dah lo pawl mipi kan nei tam zet. Cu pawl hrang khal ah ruah sak an tul. Cui tlun ah, kan maih irawm hla hi kan sak lo ahcun, a hlo vingvo ding. Maih irawm hla cu a thawt khal a thaw cuang.
c. Caan tawite sung thangthatnak hla saknak nei lo kawhhran kan tam tuk. Sim duhmi cu minute hlei nga sung hrawng mino pawl kha praise & worship hruai ter aw la, mipi pawl an pumpak te in Pathian thangthatnak can diriam zet in pe aw. Cutawk ah, minung tampi cu an tulmi thazaang an ngah theh mei a si timi kan theih a tul.
18. Pastor pawlih tuar har timi pawl a tlangpi thu in, in ruah thei kem?
Pastor pawl ih tuarharmi hi pakhat le khat kan bang aw lo ding. Kei ka hrang ih har ka timi le ka mitthli I tlak ter theutu pawl cu:
1. Pathian thu thlun duh lo in keimaih duhnak ka thlun ni le caan hi ka thinbangh bik ni le caan a si.
2. Kawhhran sungah pastor kha thu pe zutzo in, thuneih duh tuktu kawhhran upa thawih hnatuan tlaang khi a har ka ti. Thlacamnak thawn zateih thurel tlaang ih feh khi kawhhran damnak a si.
3. Khuate lam ka rak um lai ah, ka harsat bikmi cu Bible simfiangnak (Commentary) pawl le cabu siar ding thatha ka rak neih lo tikah, Pathian thu thuk siar le sim ding ka rak hlawhsam zet. Kawhhran in kan pastor pawl ih siar dingah, cabu tha kan lei sak asile, mipi kan hlawk ti Laimi Khrihfa in kan thei thiam hrih lo.
19. Pastor pawl in member pawl an phutmi thil?
Pastor le kawhhran mipi hi kut kai aw te ih hna kan tuan tlaang thei ding hi a thupi zet.
Pastor in, a mipi pawl cu Pathian ih tuurual an si ti thei in, taksa, thinlung le thlarau lam ah tthangso le dam zet ih an um theinak ding hi kan tuanvo a si ti kan theih a tul. Ka minung pakhat ih a tuarnak le a lungawinak cu keimaih tuarnak le lungawinak a si ti kan fiang a tul.
Kawhhran mipi pawl khal in Pastor cu Pathian ih hriakthihmi an sinak kha thei in, duhdawt ding, upat ding, thazaang pek ding, thlacam sak ding le a tulmi somdawl ding hi Kawhran upa le mipi ih tuanvo a si ti kan fiang a tul. Himi tuanvo pawl a tuah lo tu kawhhran cu khui tik khal ah an kawhhran a cak dah lo. Mihrek khat kawhhran upa pawl tla cun, an pastor kha kan maih thlahlawh pekmi a si an ti ih, sal vek ah an ruat. Ziangkhal cangvai thei lo ko an tuah. An mah cu inn lo thatha ah an um nan, an pastor cu inn sia te ah an um ter. Thukam hlun sung in Thar sung khal ah kan zoh tikah, Bawipaih palai pawl: profet le a dungthluntu pawl a duhdawt ih a zoh khentu Bawipa in malsawmnak le damnak pe lo in a um dah lo.
Pastor lawng ring lo in, kawhhran upa in keimaih tuanvo a si tin an tuan dingmi an tuan ve a tul. Thuthimnak ah, inn lak thlacam, mina veh, inn kiangkap pawl ih tulmi bawm ti pawl le, pastor tel lo ih, tuah theimi pawl hmuahhmuah hi kan tuanvo a si ve tiah kawhhran upa in an ruah thiam lo le, an pastor casiar le thlacamnak caan a nei lo ding ih, mipi pawl thlarau tirawl tha tein a cawm thei lo ding.
20. Evangelist le Pastor pawl ih danglamnak, an hnatuan?
Pastor le Evangelist ih hnatuan le sinak hi an bang aw tampi nan, an danglamnak bik cu Pastor ih hnatuan cu a kau zet ih, hmun khat ah mipi pawl kha cencilh lawlaw in, mipi pawl ih taksa, thinlung, le thlarau tthansonak ngaihtuah tu an si. Evangelist ih hnatuan cu a fiak deuh ih, hmuntin ah feh in, thuthangtha sim hi an tuanvo a si.
Pastor timi cu Latin tong a si ih, a sullam cu Tuukhaltu tinak a si. Tuukhaltu ih a hnatuan cu Tuukhal tha pakhat in, a tuu pawl hrang ih a tuahmi zate khi a si. Curuangah, a tuu pawl kha Pathian thu in a cawmdawl ding, a tuu pawl an siatralnak ding thu hmuahhmuah kha ral tha zet in a sim ding ih a kham ding, an dam lo tikah a vehvai ding, tha a pe ding, a hlomi pawl a hawl ding, lam peeng ih a feh ngahtu pawl kha a hruai sal ding ih an harsatnak pawl ah a bawm ding tivek pawl khi pastor ih hnatuan a si.
Evangelist timi cu Greek tong in a rami a si ih, thuthangtha simtu tinak a si. Thuthangtha simtu ih a hnatuan cu Pathian zum hrih lo pawl kha, zumtu si dingah thuthangtha sim ding, zirh ding hi a hnatuan thupi bik a si. Zumtu a si cia zo pawl khal Pathian thu thawn a cawm ding.
Asinan, an pahnih in an hnatuan hi tthen aw thei an si lo. Kawhhran dam dingah, Pastor cu Evangelist (Thuthangtha simtu) a si tengteng a tul ih, Evangelist khal in, Tuukhal tha (Pastor) thinlung nei in, Thuthangtha a sim tengteng a tul. An thupit daan a bang aw. Thlaicii tuhtu le tipaih ih kilkhawitu vek an si.
Asinan, Laimi zumtu pawl ih kan hlawhsamnak tiah ka hmuhmi cu, kan kawhhran ah zarh khat te thuthangtha a ra simtu Evangelist cu sum le pai kan rak tthen, kan ar, vok, caw le sia tiang kan rak thah. Thuthangtha simtu rak duhdawt cu thil tha zet a si. Asinan, kan ruah theu lomi cu caan reipi Pathian thu ih in cawmdawltu kan kawhhran ih kan Pastor cu arti pum khat tthen ding hman a siang lo mi kawhhran tampi kan um lai.
21. Kan Leitlun technology pawl hin mino pawl in siatsuah in na thei maw?
Thu hnih in a um thei. Pakhatnak cu santhar technology pawl ruangah, leilungpi hi khuate pakhat vek ah a cang ih, thuhla kan than aw thei. Thu thatha internet sung in kan zir thei. Asinan, a pahnihnak cu, mino tampi in, thansonak lam ah santhar technology pawl hi hmang lo in, game lehnak maw, thil tha lo tuahnak le zohnak ah kan hmang ahcun, kan hawipi cin le daan ih nung pawl bang thei lo ko tanglam ah in hnuk thlatu ah a cang thei. Cin le daan (discipline) neih cu tthansonak hrampi a si ti kan hngilh lo ding a thupi zet.
22. Kawhhran tampi ah bupi le mino buainak a um theu, ziangruangah a si?
Bupi (Deacons) le mino buainak hi a umnak bik cu, zo khal in kan maih duhmi hi midang khal duh ter kan tum ruangah a si bik tiah ka ruat. Kum upa deuh lam kan nulepa pawl in, santhar hla mino pawl in an sak zik tikah, cuvek hla kan duh lo. Guitar ring deuh ih an tum le, kha vek kan duh lo tiah an ti. Summer camp kan tuah ding tile, cu lawnglawng tivek tla a um theu. Cuvek thiamthiam in, mino pawl in kan u le pa le pawl ih cu san an man nawn lo tiah an ruat ih, an hlasakmi le ruahnak pekmi pawl tla an duh lo theu. Cuvek tikah, zokhal mai duhnak lawnglawng ruat lo in, kan hrang ih a thupi lo zet khal le, midang in a thupi tiah an ruahmi a si ahcun, midang ih duhnak tla ruah sak le hmuh sak awk thiam a tul. Midang zawn ruat ih sup awk thiamnak cu Khrih lungput a si ih, ziaza mawi zet a si fawn.
Cun, kawhhran ih hmailam ziangvek a si ding timi cu an mino pawl Pathian an duh maw timi par ah a thum aw. Curuangah, mino pawl Pathian thu an duhnak ding a si ahcun, nulepa pawl in, an siatnak ding a si lomi program pawl cu tha pek thiam ding hi a thupi zet.
23. Mino pawl thansonak dingih thil thabik na timi?
Mino pawl thansonak ding ti tikah kawhhran mino tiah ka ruat. Mino pawl thansonak ding hrang ahcun:
1. Mino cu hla an duh cio. Hla in kai hruai aw. Zarhtin hla rem neih pi aw. Thangthat hlasaknak ah hruai ter aw.
2. Crusade le camping tuah sak aw. Pathian ih duhdawtnak thei hngai seh.
3. Cun, piangthar zo pawl kha mino thlacamnak neih pi aw. An no lai in thlacam ih hmual theih ding in thlacam pi aw.
4. Cun, an mah kha hmang aw la, kawhhran sungah canghvaih ter aw. Leadership training tla pe aw. Falam ah, kan veeng mino upa kan tuan lai ih meeting kan tuah daan le thu kan rel tlaang daan in, khui tawk ka thlen tik khal ah mi kaihruai daan i thiam ter.
5. Mino pawl ih tthansonak ding tha bik cu, biakinn pantu si hngai seh. Culawngah, Pathian thu an thei ding ih, tihzah an thiam ding.
24. US thleng zomi Laimi pawl ih sinak dinhmun le thlengh awknak neih ttul ih na hmuhmi pawl?
A thleng pek pawl cu an mawtaw man, an innsannak man hrangah hna taima zet in an tuan. US cu hnatuannak ram a si bang in, an nun daan cu “it, ei, tuan” ti rero si ko. Tuan lo cun, hnatuan dawi mei a si ih, mifel lo pawl khal US ahcun, mi fel ah an ra cang tampi ka hmu. Thlennak rei deuh zo pawl cu, an nun a nuam thlang ko. Asinan, an nih khal an neih le siah a hung tha deuh ti men a si ih, hnatuan cu an tuan na sa a tul thotho. US thleng zomi Laimi pawl ih sinak dinhmun cu ka website ah ka ngan kim tawk fang pam ih, cu tawk ah rak zoh leh uh. Hi tawk ah hmet aw.
Kan thleng awk a tulmi cu mirang pawl ih daan tha cawng lo in, daan tha lo kan cawng. Thuthimnak ah, bawngbi tawlang le sungphum bawngbite langko ih hnipuan hruk tivek. Nunau pawl sile, an nau rawl lang zik tete tiang ih angki hruk ti pawl le, ziang tuah tintein zuu le beer a tel lo le, a famkim lo tivek ih ruahnak le nun daan, zarhpi ni hi cawlhni a si ih, biakinn feh lo in, party kan tuah sawn ding ti pawl hi cawn ding an si lo. Mirang lak khal ah zoh aw la, cathiam le mifim innsang pawl cu cuvek in an nung cuang lo. Pathian an tihzah ih, Bible keng tahrat in Biakinn an pan fetfo.
25. Ram picang thleng zomi mino pawl in tthelh lo dingmi caan ttha (opportunity) ti ih na ruahmi le mino pawl na khihhmuh duhmi?
a. Fimthiamnak zir hmaisa aw. Fimnak na zir hmaisa lo ahcun, hnatuan tha le saang na hawl thei dah lo ding. Kum hra na tuan khal le, nazi pakhat $ 20 tlun na kai thei tuk lo ding. Asinan, fimnak na zir le, na thawh pek hman ah, $ 20 zikzik in na thok ngah ding a si. Arei deuh le, na hlawhman a kai sin ding. Tlawngkai le hnautan na cem phah tla a tul men ding. A thawknak ahcun, na har zet ding. Asinan, na theh suak ahcun, US ahcun, “fimnak neih cu sum le pai a si” kan hngilh lo ding a thupi.
b. Asinan, Laimi cu kan harsat ruangah, vei khat te ah degree ngah lohli ding in full time ih tlawngkai na har thei men. Curuangah, kum or hnih tivek ih theh theimi kutzung thiamnak pakhat certificate ngah ding in zuam aw. Cumi thawn hnatuan na hawl ahcun, na pum cawmnak ah na harsa lo ding. Cu theh in, nuam tete in, degree ngah ko na kai bet le a tha tiah ka ruat.
26. Kan miphun lungrual theinak dingah leitlunlam pawlkom maw biaknaklam pawlkom in a hlawhtling thei deuh ding ti’n na ruat?
1. Kan miphun ti tikah, kan Laimi kan ti pei ih, kan lungrual thei dingah leitlun lam le biaknak lam kaphnih ih kan zuam a tul.
2. Biaknak lam a thupitnak: John Calvin cun, minung pawl ih nun khi zoh aw la, an nun daan a dik lo a si ahcun, van lam thu (Pathian thu) an ruah daan a dik lo tinak a si a ti. Laimi pawl zumtu kan ti aw deuhdeuh ih kan tthen aw deuhdeuh hi Jesuh Khrih ah pum khat kan sinak thu kan thupit ter lo ruangah a si thei. Culole, Pathian ih uknak hnak in, “Bu” hi kan thupit ter deuh ruangah a si thei. Pathian uknak a thupit tertu cun, zumtu hmuahhmuah cu Pathian ih hna a tuantu, Amah aiawhtu a palai kan si ti a thei. “Bu” thupit ter tu cun, maih kawhhran member lo pawl cu midang pi ah a ruat. Mithi ah a ruat.
3. Khua tlaanglam a thupitnak: Biaknak lam taktak ah Laimi hi kan kom aw thei tuk hrih lo a bang. Curuangah, khua tlaang lam in, kan mipi biaknak lam ih a tong aw dah lo pawl ton awk thei daan kan ruah a tul. Thuthimnak ah, “Lai Kum Thar, Chin Phunpi Ni” tivek hi kan tuah khawm tlaang a thupi. Himi kan tuah tikah, kan tefa pawl duhdaw aw hngai seh, unau bang in tlang tlaang hngai seh ti duhnak a si ti thei in, kan Laimi zate in kan thupit ter ding a thupi.
27. Tluang le Lai buk awton ih tthanso rual theinak dingah tuah sehla a ttha ding ti ih na ruahmi asilole na suangtuahmi in sim thei pei maw?
1. International level ih hmanmi tong le ca a simi, “Mirang tong le ca” kan thiam a tul. Mirang ca le ttong hi thiam zet ko zir theinak, “BA – English Major” ti rori in, kan Laimi Bible tlawng pawl ah phuan sehla ram dang ih tlawng an kai duh khal ah, TOEFL olte in an ong thei ding ih, an kai ngah ding.
2. Cun, kawlram pi ih kan tulmi cu fimthiamnak a si bik. Curuangah, kan mino pawl in, fim le thiamnak taktak an ngah theinak hrangah, Myanmar Insititute of Theology ih BARS program bang in, Bible tlawngah a leeng saya pawl hlang in, secular subject pawl (ttn: computer, business lam, …) tha zet ih zirh theinak program um thei sehla, kan mino pawl hrangah a ttangkai zet ding.
3. Laimi ca kan thiam lo nak bik cu, cazoh bawmtu (guide) kan nei lo. Guide kan neih lo tikah, kan fiang lomi kha a tuah le zoh kan huam nawn lo. A malbik phun 5 – 10 tlawngta pawl hrangah, zaan ah kan mino pawl cazoh ternak boarder um sehla, cumi ah kiltu le sim zirh phahtu ah saya thiam re sehla kan mino pawl ca an thiam zet ding.
4. Himi pathum pawl ah kan kawhhran ciar in budget suai tahrat in, hei bawm sehla, kan Laimi cu kan tthangso zet ding zum a um.
28. Lairam Falam tthansonak dingah si thei sehla ti ih na ruahmi?
1. Library tha te nei in, ca-uk thatha nei thei sehla. Cumi Library cu a leengmi taktak in kilkhawi a har ruangah, Biaknak lam pawlkom pakhat khat kil ter sehla. TTnak ah, ZTC ah extension in Library tuah thei sehla.
2. Media center kan tul. Computer le email tham thiam lo laimi mino tampi an um lai ding ka zum. Lei tlun midang pawl bang kan duh ahcun, media center kan neih ih, computer lam zirnak tla tha te in kan neih a tul.
29. Laimi sungah Pawl (Denomination) kan tamtukmi hi a ttha na ti ko maw?
1. Denomination tam tuk kan um hi a thatnak hnak in a that lonak a tam sawn ding ka zum. Pawl kan tthen awk cun, kan thinlung le ruahnak khal kan hmun khat thei theu lo. Kan soisel aw ih, piangthar kawhhran si kan cuh aw ciamco. Hivek ih kan soisel awk tamtuk ruangah, mi tampi cu kan Pathian thu hi zum tlak le thlun tlak ah an ruat nawn lo ti kan theih a tul.
2. A thatnak pakhat te cu, Pawl kan tthen awk tikah, pawlpi pakhat ih um lai ah, ttangkai lo zet pawl khal, buute a hung suah tikah, cu tawk hmun ahcun, an zuam ciamco ih, mi ttangkai zet ah an cang. Kan tthen awk pang khal le, thlacam tlaang theinak le pawlkom awknak cu nei thei ringring sehla, kan thangso tlaang deuh ding.
30. Lai mino pawl ih hmailam hrang ruahnak pek duhmi?
1. Mirang ca le tong thiam ding in zir aw, siar aw.
2. Fimthiamnak zir aw, na suikhur a si leh ding.
3. Pathian kha tihzah aw, na lam a tluang ding.
4. Midang nun daan kha cawng duh hlah. Jesuh ih nun daan lawng cawng aw.
31. Tlangval pakhat dinhmun in nupi dingih na duhthusam/saduhthah
lengnu ti ih na ruahmi?
1. Pathian tihzahmi a si ahcun, a famkim ko ding ka zum.
2. Fimthiamnak lam hi thupit tertu si thei sehla.
32. Kan calai hrangah sunmang na neihmi a um maw, ziang pawl?
1. Calai lam ah zirnak a neitu mino tampi kan tul.
2. FBP le CLF lam khal in, calai lam ih zirtu mino hi tam deuh in thlah thei hngai sehla, kan tthangso deuh ding. Kan kom aw thei deuh ding.
Interview in tuah ih tampi ka lungawi.
