Ziangruangah Pathian in kan sualnak in ngaithiam?

San No Thuan

Luke 15:20

Curuangah a pa ih hnen kir dingin a pok. Lam hlatpi ih a rat rero lai kha inn ihsin a pa in a hei hmu. A zaangfah ngaingai ih va tlan tahratin a fapa cu a kuah ih a hnam.     

Thuhmaihruai

            Pathian hi a phunphun in kan hmu ih, a sinak hi kan pom duh zawng in kan pom theu. A tlangpi thu in, Pathian thu thawn peh aw in, zumtu pawl ih kan pom daan le Jesuh ih a pom daan phun hnih in rel ka duh. A pakhatnak ah, Zumtu tampi ih Pathian kan pom daan a si. Zumtu tampi cun, Pathian hnen ihsin kan tlaan tikah, Pathian in in tlaansan ih a hrem. Sualnak pakhat te kan tuah ve tein, hell ram ah ka thih le ka feh ding tiah kan ti. Kan mah te kan tthih aw ciamco.

A pahnihnak cu Jesuh ih in zirhmi Pathian a si. Pathian hnen in kan tlaan tikah, a cem thei lomi duhdawtnak thawn in duhdawttu, le kan sinak vek ih in cohlangtu a si tiah Luke 15:20ff sungah in sim.  “Curuangah a pa ih hnen kir dingin a pok. Lam hlatpi ih a rat rero lai kha inn ihsin a pa in a hei hmu. A zaangfah ngaingai ih va tlan tahratin a fapa cu a kuah ih a hnam.”

Asinan, ziangruangah si pei, a cem thei lomi duhdawtnak thawn, in duhdawt ih kan sualnak in ngaithiam ringring?

Thlarau Thihnak in luat dingah, lole rundammi, sual ngaithiammi  si dingah ziang a tul?

Pathian fanu le fapa kan si ih, sual bawmrit sung ihsin rundammi kan si theinak dingah, kan sualnak pawl hmuahhmuah ngaithiammi si kan tul. Minung le Pathian ih midang sual kan ngaithiam daan a dang aw.

1.     Minung cun, midang ih sual kan ngaithiam tum tikah:

o   Precondition: a thinlung a thlengta lo ahcun, sual ngaithiam I dil ta lo ahcun, cumi khami ih I ra leem lo ahcun, tiah khat lam ih thil tha an tuahmi kan hngak ta. Condition kan ret sak ta.

2.     Pathian ih sual ngaithiam daan

o   No precondition: cumi na si ta lo cun, na fel ta lo cun, na that ta lo cun tiah in ti hmaisa lo.

o   A sual ngaithiamnak cu a duhdawtnak le zaangfahnak tumtukmi in in ngaithiammi a si. Cui a duhdawtnak cun, a fapa Jesuh Khrih in pek. Jesuh Khrih khal in in duhdawt tuk ruangah, kan hrang a thi. 

o   Jn 19:30   sungah, Jesuh ih kan sual leiba pawl hmuahhmuah pawl pek ding hnatuan, “Ka theh zo” tiah a sim.

o   1 John 1:7 sungah, “A thisen in na sualnak pawl a kholhfai theh zo”

o   Col 2:13,14 sungah, “Nan sualnak cazin pawl cross par ah a siat bal theh zo” tiah a sim.

Jesuh Khrih kan ai ih a thihnak in a thlen termi cu, Pathian ih ngaithiam le sual thlahnak a si. Rom 4:5 sungah, “Pathian in an sualnak a ngaithiammi le a siar sak nawn lomi pawl cu mi lungawi an si” a ti. Pathian in Khrih ruangah, kan sual in ngaithiam ih, kan sualnak in siar sak nawn lo.

Khrih sual ngaithiam kan si theinak dingah a tulmi hnatuan pawl hmuahhmuah cu Pathian in a tuan theh zo. In tuah sak theh zo. Na thatnak ih bet a tul nawn lo.

Vei khat cu tlangval pakhat pastor pa hnen ah a ra ih, “Pastor pa, rundamnak ngahnak dingah kei ziang ka tuah ding?” tiah a ra sut. Pastor pa cun, “A tlai tuk zo. Sorry” tiah a rak ti. “Si lo, ka hrangah chance a um nawn lo ngaingai maw” tiah a sut thotho tikah, “Rundamnak ngahnak ding hrangah na tlai tuk zo” a ti thiamthiam. Cui tlangval pa cu a beidong. Cui pastor pa cun, ka sim duhmi a fiang thei lo si hi ti a theih tikah, “Na tlai tuk zo ka lo tinak cu, Jesuh in, a zate in na hrangah a tuah theh zo” tiah a ti. “Nangih tuah dingmi a um nawn lo. Ring mei aw” tiah a ti.

Bible in Khrih ih in tuah sakmi a zumtu pawl hnenah hitin thu in kam:

Cu a si le, minung ih kan tuah dingmi ziang a taang. Khrih ruangah, sual ngaithiam ka si zo timi thuthangtha kha “rin mei ding” “zum mei ding.”  Cumi thuthangtha a zumtu pawl ih hnen ah Pathian ziang a pe? Kumkhua nunnak le Thlarau Thianghlim a pek.

·      Jn 3:36 …. Mi fapa a zumtu cu kumkhua nunnak an nei zo.

·      Jn 5:24 … “Ka simmi a thei ih a zumtu cu kumkhua nunnak an nei”

·      1 Jn 5:13 … “Fapa a zumtu in kumkhua nunnak kan nei ti nan theihnak dingah, hi cakuat hi nan hnen ah ka ngan a si”

·      Eph 1:13-14 … Pathian amah ta nan sinak hminsinnak ah Thlarau Thianghlim in pek.

Mihrek in, thuthangtha zumtu a ti lo pi, fapa a zumtu pawl si kumkhua nunnak an ngah tiah a ti an ti. Jesuh in simmi le tuah sakmi a zumtu cu Khrih zumtu an si. In simmi le in tuah sakmi kan zum lo ahcun, Khrih kan zum lo, kan ring lo tinak khal a si.

“Piangthar” (born again) le “zumnak (faith)”

John 3:1 nak kan zoh tikah, Jesuh in Nikodemas kha vancung uknak sungah lut thei dingah cun, “na pian thar” a tul. Hrinsalmi si na tul tiah a ti. “Piangthar” “Hringsal” timi tongkam kha Jesuh in a hman tikah, Bible thiam zet, Nikodemas in a fiang thei lo. Ziangtin saw, upa pi si hnu ah ka nuih pum sungah ka luh sal thei ding tiah a ti. Cutikah, Jesuh in a fiang theinak dingah “piangthar” timi tong hmang nawn lo in, “zum” timi tongfang hmang in a simfiang.

John 3:14 nak in kan zoh tikah, Moses in ramcar lak ah dar rul zuk a tar bang in, mi fapa khal tar a si leh ding. Amah a zumtu pawl cu thi lo in, kumkhua nunnak an nei ding tiah a ti (John 3:16). Cuih hnu lawngah, Nikodemas in, vancung uknak, Pathian uknak timi cu, fapa Jesuh zumnak/rinnak in a si timi a thei fiang.

Curuangah, piangthar timi cu zo pawl an si? Piangthar timi pawl cu, kei cu Jesuh in I duhdawt tuk ruangah, a nunnak liam in ka sualnak hrangah a thi. Curuangah, kei cu Pathian ih sual ngaithiammi ka si timi thuthangtha a thei ih, a zumtu pawl cu mi piangthar pawl cu an si. Na piangthar zo maw ti hnak in, na zum zo maw ti ih suh awk sawn dingmi a si. Na zum ahcun, kumkhua nunnak sungah na lut ve ding.

Satan ih zumnak le minung pawl ih zumnak

Zum timi khal ah, Satan khal in Pathian cu a zum tuk. A zum tuknak ah a khur in a khur. Asinan, a nih cu kumkhua nunnak a nei thei lo. Asile, zumnak/rinnak in kumkhua nunnak kan co thei ngaingai ding maw tiah thusuhnak a um thei. Jesuh ih thihnak tuar in a tlenmi misual pawl le an sualnak pawl lak ah Satan pawl ih sualnak a tel lo. Curuangah, Satan le a dugnthluntu pawl in Jesuh ih thihnak cu ka/kan hrangah tiah an ti thei lo.

Asinan, nang le kei hrangah Jesuh a thi ih, kan sualnak khal in kholhfai sak zo. Curuangah, Khrih ih thihnak in sual ngaidam ka si zo tiah kan ti thei. Ka hrangah Jesuh a thi tiah Satan le a party pawl in an ti thei lo lai ah, nang le kei cun, kan ti thei!  Curuangah, thisen thangthat hla cu vanmi  pawl khal in an sak thei lo ziangah tile, an hrangah a tel lo. A sersiam ih a duhdawt zetmi minung pawl hrang lawngah a si.

Cui kan rundamnak cu a hlo thei maw?

John 10:27-28  …. Ka kut sung ih ka kilhimmi cu zohman in in long thei lo ding.

Sualnak cun, Pathian fa kan sinak kha a siatsuah thei lo. Pa le fa kan sinak kha a siat thei lo. Asinan, Pathian thawn kan pawlkom awknak kha a siatsuah thei. Pathian ih duhnak fam kim ter dingah, a nun termi kan si tihi thei ringring uh si. Pathian ih duhmi famkim ter lo in, kan maih duhmi maw, midang ih duhmi maw kan tuah sawn tikah, Thlarau Thianghlim a riah a sia. Kan sung ih Thlarau Thianghlim a riah a siat tikah, kannih khal kan riah a sia ve.

Pathian ih rundamnak cu kan thlarau hrang lawngah a si lo. Kan thinlung, taksa le thlarau a zate hrangah a si. Sualnak kan tuah tikah, kan thlarau cu vanram kan sung lo ding nan, kan taksa cu vanram nunnak a tep ngah lo ding. Tong dang in, kan taksa cu Pathian ih thluasuah a dong ngah lo ding.

Asile, kan sual pang tikah ziang kan tuah ding? Cui kan pawlkom awknak cu sual ngaithiam dilnak le sualsirnak in kan pawlkom awknak a tha sal thei.

o   1 John 1:9 … sual ngaithiam kan dil ahcun, kan sualnak in thian ter theh ding.

o   2 Cor 5:17 …. Khrih sung ih a um tu pawl cu, a hlun hmuahhmuah a hlo theh ih, nun thar in nun thawk sal theinak a pek a si.

Ziangruangah cu tluk in kan sual nan Pathian in kan sualnak in ngaithiam?

A tlun lam ah ziangti in Pathian fa kan si thei ding ti kan rel theh zo. Pathian in Khrih ruangah, kan sualnak in ngaithiam zia thuthangtha kan theih ih kan zum ding lawng hi a si. Cumi thuthangtha a zumtu pawl cu Pathian in a fa si theinak in pek (Gal. 3:26). Cui a faale pawl cu, kumkhua nunnak neitu (John 5:34) le nitin lam in hruaitu dingah, Thlarau Thianghlim pek kan si zo (Efe. 1:13,14).

Pathian ih sual ngaithiammi (thiamco termi) ka si ti thei awk ih zum cu, Pathian ih fanu le fapa ih cannak a si. Asinan, cumi hi ngaithiammi si hi a thupi bik maw? A thupi tuk ko nan, Pathian ih in rundam duhsannak thu zoh tikah, “thiamco ternak” hi a thupi bik a si lo. Ziangruangah? Nu le pa in faate nan neih tikah, nan lungawi ngaingai. Asinan, faate nan neih hnu ah a tawk zo tiah nan taansan dah maw? Taansan lamlam hlah ee. Hung tthangso in, rinsan tlak fanu, fapa ah hung cang seh ti si lo maw nan ruahsan ih nan cawm.

      Cuvek thiamthiam, ziangruangah kan sualnak tam zet cing in, Pathian in kan sualnak in ngaithiam ih, a fanu le fapa ah kan sinak bang tuk ih in cohlang?  A sunlawinak langh tertu si ter in duh ruangah a si. Rom. 11:36 sungah kan zoh asile, Pathian in kan sualnak in ngaithiamnak cu “… Amai sunlawinak langh tertu dingah” a si tiah in sim.

Pathian ih sunlawinak timi cu, Pathian ih ziaza, lungput, le a lamzin (God’s way) pawl hi an si. Cumi cu minung in kan hmuh dah lo ruangah, kan hmuh thei ding in, a fapa Jesuh Khrih hmang in a rung phuang lang aw. Curuangah, Jesuh ih nun daan le feh daan khi Pathian in sunlawinak pawl cu an si. Ka sim duhmi cu, Pathian in kan sualnak in ngaithiamnak cu a fapa le fanu ih kan can ding lawng hi a si lo. Amai sunlawinak langh tertu, a hmuihmel langh tertu kan si ding a duh ruangah a si.

Ziangtin Pathian kan sunlawi ter thei ding? A fapa Jesuh thawn a bangmi nunnak ah kan nunnak hi a tthanso deuhdueh tikah, Pathian a sunglawi sinsin ding (Rom 8:29).  Zumtu tampi in Pathian ih thluasuah coding tluk ih kan co lonak hi ziangruangah a si tile, Pathian in kan sualnak I ngaithiam zo tiah timi lawngah kan taang ih, Jesuh ih nun daan ih nung dingah kekar kan tum nawn lo. Tong dang cun, a thinglamtah (cross) lawnglawng kan uar ih, sualnak neh ih a thawhsalnak (resurrection) ah nun thar ih nun le tthanso kan tum nawn lo.

Thunetnak

            Kan khua in Falam lam pan in ka feh rero lai ah, ka fehnak lam zin cu ti dar a ciar theh nan, lamzin kap ih titler parah zianghman tidai a luang lo. Ni dang cu titler parih ti kha kan ti haal tikah, kan in theu. Asinan, cuih ttum cu titler ti in ding a um lo. Ziangruangah, titler par ah ti a luang lo si pei tiah ka hun zawt vingvo tikah, tihna ka thlen tikah, titler cu hnahrawm pali nga in an rak kham ih, tidai pawl cu an liam ter. Cuih hnahrawm pawl cu ka  vun lak tikah, tidai cu hu hu hu ti in titler par ah an luang sal. Cuve tein, minung pakhat in ka thinlung sungah I bia sehla a bang. “Ka fa, na parah ka thluasuah hi a kang dah lo. A luang ringring. Asinan, zianghman a si lomi sualnak na tuahmi in ka thluasuah cu lampeng ah a luan ter a si. Na nunnak ah luang lo ko a tuahtu cu cuih sualnak pawl an si” tiah I sim. Pathian hnen ah ngaithiam dil phah in Falam lam ka hung so.

            Pathian in na parah thluasuah lo pek duhmi tam tuk a nei. Ka sualnak I ngaithiam pam tiah na duhduh in um hlah aw. Thianhlimnak thlarau laksawng a lo pekmi kha tthanso ter aw. Kil khawi aw. Jesuh thawn a bang awmi nunnak ah tthangso ding in, na nunnak feh aw. Thlarau Thianghlim in a lo bawm ding ih lam a lo hruai ding. Pathian in kan sualnak in ngaithiamnak cu Amaih sunlawinak lang tertu dingah a si. Pathian ih sunlawinak cu a fapa Jesuh Khrih ih fehnak zin ah nunnak a tuhluttu kan si tikah, Pathian a sunglawi ding.

Note: Salai Za Lian Maw kan phum ding zaan Jan 6, 2012 ah Dr. Za Hlei Thang teih inn ah ka simmi thuthangtha a si.