Monday, May 6, 2013

Khrih Kan Cohlan/Zum Tikah Kan Parah Ziangvek Tharnak Kan Co?




Khrih sungih a umtu hmuah cu sersiam thar an si; a hlun
hmuahhmuah cu a cem zo ih, tharnak a thok zo!
2 Cor. 5:17

Ziangtin ka nung ding, ziang ka tuah ding timi thei awk hi fimnak timi cu a si. Cumi thei dingah, zo ka si timi kan theihawk a tul. Zumtu pawl cu Pathian in kan thuanthu hlun pawl cu a cem ter ih, a thar in kan nunnak a sersiam sal zo. Pathian in ziangmi pawl in pek?
           
1. Pehtlaihawknak thar in pek (A new relationship).
            Sualnak sungih kan um tikah kan nunnak cu Pathian thawn pehtlaihawknak a nei lo. Pehtlaihawknak a neih lo lawng si lo in, Pathian tel lo mi lamzin ah a pial ih a feh. Curuangah, Efe. 2:12 sungah, “Khrih thawn pehtlaihawknak nan neih hlan ahcun, ruahsannak nan nei lo ih Pathian tel lo in leitlun ah nan nung” in ti.
            Jesuh Khrih in ziang in tuah sak? Pathian hnen ih kan sualnak cazin cu a lak ih kan tuar dingmi pawl a zate in in tuarsak theh. Kan sualnak a hrekte lawng a si lo. A zate in in laksak. Curuangah, nang cu sual ngaidammi na si (Rom 4:5-7). Cuih thuthangtha a thei ih, Jesuh cu a sualnak ngaithiamtu, le rundamtu ih a cohlangtu pawl cu Jesuh ih duhmi thlun dingah an nunnak an hlan aw. Cu pawl cu Pathian in a fa le ah a laak a si. Efesa 1:5 sungah, “Pathian in a hramthok ihsin Khrih hmang in a fa le ih la dingah a rak tumtah cia a si.” Curuangah, Jesuh in thlacam in zirh tik khal ah van ih a ummi Pathian cu, “Van ih a ummi kan Pa” (Matt 6:9) tiah ti uh ti ih in simnak a si. Curuangah, Pathian thawn Pa le fa vek ih pehtlaihawknak thar kan nei zo a si. Curuangah, na tha a nau caan tinte na hngilh lo dingmi cu, “Kei cu ka background ah huham cahnak le ziangkim neitu Pathian ka nei” timi hngilh dah hlah. A sangbik siangpahrang ih faate na si ti cing ringring aw.
A fa le kan si zo ruangah kan nunnak ding ih kan cawn dingmi cu amah Pathian a si (Efe. 5:1). Curuangah, van ih Pathian cu na pa a si ih ral tha zet in a hnen ah pan ringring aw. Na lam ah a ttang ringringtu a si.

2. Vancungrammi sinak thar in pek (A new citizenship).
            Jesuh duhmi tuah dingih a nun a ap awtu pawl ih nunnak ah Pathian vancungrammi sinak thar a pek. Phil. 3:20 sungah, “Kannih cu vancungram minung kan si.” Curuangah, Jesuh in John 15:19 sungah, “Leilung ihsin ka lo hril zo ruangah, leilung ih ta nan si nawn” tiah in sim. Lei tlun ih kan nun sungah in uktu sangbik hi ram uktu pawl an si lo, a nung Pathian a si. Thil tha lo tuah in fial ahcun, “Minung thu hnak in Pathian thu kan ngai sawn ding!” (Tirh. 5:29).  
Vancungram minung a situ cun, hi leitlun kan nun daan hi midang in vancungram  feh an duh ih an thlen theinak dingah nungtu ding kan si. Mang Bawi Lian in ram dangih kan feh tikah, Suit le Necktice thawn tha zet in nan um ding tiah American cozah in in fial a ti. Ziangahtile, nannih cu Americanmi pawl aiawhtu nan si tiah in ti a ti.
Zumtu pawl hi leiltun kan nun dam lai ah ziang kan tuah ding? Pathian ih hna kan ti thei tawk kan tuan ding. Pathian hnatuan cu ziang a si? Vancung ram ahcun, rilrawn tihal a um nawn lo ding, dam lonak le natnak a um nawn lo ding, ei in ding phunkim a um ding, ral a um nawn lo ding, do awknak le hmuhsuam awknak a um nawn lo ding ziangahtile Pathian in kan mitthli in hnul sak dingih kan ruahsannak in famkim ter theh ding (Thuphuan 21:1tt).
Pathian hman in cuvek in kan mitthli in hnul sak ding ih, kan ruahsanmi a famkim ter ding a si ahcun, kannih Pathian a zum ih a dung a thuntu pawl in hivek pawl hi kan tuah ve dingmi a si.

Hi leitlun nun cu a laangte sung a si. Ni khat ni ah leitlun um theinak kan visa a cem leh ding. Cutikah, kan ram le kan inn taktak ah kan tlung leh ding. Cucu Pathian in timtuah sakmi thlen hmun a si (1 Peter. 1:3-4).

3. Innsang thar in pek (A new family)
            Pathian in amah thawn pehzomawknak thar in pek ih tlun ah, vancungram minung sinak thar khal in pek. Cuih tlunah innsang thar in neih ter. Cuih innsang cu Pathian ih innsang a si ih, cumi sungah cun zumtu hmuahhmuah an tel ih, zumtu pawl cu unau khat, pum khat innsang khat ah in caan ter.  Efesa 2:19 sungah, “Nannih cu Pathian innsang ih sungtel nan si zo” tiah in sim. Curuangah zumtu hmuahhmuah cu “kan unau” an si theh. Curuangah, zumtu dang pakhat khat na duhdawt ih na bawm khi Jesuh ih ruangpum kilkhawm le bawmtu na si. Ziangahtile, kan zate in Jesuh ih taksa then kan si (Efe. 4:25).

4. Tumtahnak thar in pek (A new purpose).
            Minung cu zokhal ziangtin KA nuam aw thei ding timi maih hrang lawng ruat ih nung cio kan si. American Labor Organization ih an cazin sungah minung tam bik ih hnatuan an suahnak thu cu: “Thil tha ka tuahmi zo hman in lungawi thu in sim dah lo. In lawm dah lo. Mawh thluknak a um ahcun, cumi lawnglawng an zoh. Curuangah hnatuan ka bang” timi an tam bik.
Asinan, cuvek lungput neimi lakah ziangsi zumtu ih kan lamdannak cu? Kan lamdannak cu Jesuh Khrih hrangah nung dingah Pathian in in kawhmi a si. Maih hrang lawng nun hi zumtu ih thluasuah kan don thei lonak hrampi, kan tthanso thei lonak hrampi bik a si. Midang ih lom le theihpi duhmi lungput hi thiltha kan tuah suak thei lonak ih hrampi a si. Asinan, midang ih thil tha tuahmi kha theihpi in lungawi thu sim aw. Na hnatuan na hlawh tlin ding.
·      1 Kor. 10:31 - Nan ei ah siseh, nan in ah siseh, ziangthil nan tuahmi kipah Pathian sunlawinak hrangah tuah uh. 
·      Efesa 6:7 – Hna nan tuan tikah milai hrang meenah ka tuan ti ruat loin Bawipa ih hrangah ka tuan a si tiin ruat in thinnuam zetin tuan uh.
·      Efesa 2:10  - Pathian in kan tuan ding hrangih a rak timtuah ciami hnatuan tha tuantu dingah Khrih Jesuh sungin kan nih cu siamtharmi kan si ziangahtile kannih cu Pathian ih a hnatuanpimi (workmanship) kan si.
Pathian ih aiawh in nung dingah tuih sunni hi Pathian in nunnak le damnak in pekmi kan si. Na nunnak ih na tuahmi le na tongmi pawl mi in an theih tikah, “Bawipa cu a tha tuk, hivek zumtu tha thawn in tonawk ter cu” tiah an timi na si maw?
            University of Pennsylvania ah Sociology ka va zir. An professor pa Randay cu ca uk tampi ngantu a si. Asinan, a hnen ka thlen tikah mi a biak daan, a tangdor daan, mi bom duhnak thinlung a neih daan, amah le mah hi thupi zet ah re aw theimi a si ko nan midang kha thupi sawn in a zoh daan pawl ka zoh tikah, ka nunnak I thleng a si. Na nunnak an lo zoh tikah cawn ding tha taktak a si tiah an timi a si maw?

5. Fehpitu kan nei ringring (A new comforter).
            Sapte ih pasal ih tongkam pakhat thazaang ka ngah zetmi a um. Kan dung an rat lai ah DC ah kan fehpi. Lamzin kan fehnak ah Lai tong in midang pawl thawn kan bia ruri. “Lai tong lawngte in kan bia aw ih, na um har pang maw?” tiah ka sut. Ka lungkim zetmi cu, “Um har ti ka nei lo, Thlarau Thianghlim thawn kan bia aw ringring” tiah I sim. Ka lungkim zet. Zumtu cu kanmah lawng kan si dah lo. Thlarau Thianghlim umpitu kan nei. Khui na feh khal ah, ziangtik lai caan khal ah Thlarau Thianghlim in a lo umpi ringring. Cuih Thlarau Thianghlim cu zumtu hmuahhmuah hnen ah “Pathian ih ta kan sinak langh ternak, harsatnak phunkim in luatnak le thilti theinak tinkim pe dingah” Pathian ih in pekmi a si (Efe. 1:13-14). Jesuh in thu in tiam, san a cem hlan lo in ka lo umpi ding tiah in ti (Matt. 28:20).

Thunetnak:

Khrih zumtu pawl hnen ah a thlengmi danglamnak pawl tla cu:

1.     Pehtlaihnak thar kan nei. Pathian cu “ka pa” tiah kan ko thei. A saangbik a lianbik ih fanu le fapa kan si. Curaungah, Pathian ih nun daan cu a thluntu ding khal kan si.
2.     Vancungrammi sinak thar kan nei. Vancungram ah mithli tlak ti a um lo ding, rilrawn tihal khal a um lo ding tiah kan ti ahcun, cumi si tuih sun ih kan zothim dingmi le kan hnatuan cu!
3.     Zumtu pawl thawn unau thar ah in caan ter. Nangmah thawn a bang aw lomi zumtu pakhat khat kha na hmuhsuam pang maw? Maih unau hmuhsuamtu kan si pang ding ralrin a tul.
4.     Tumtahnak thar in pek. Maih nuam le tha ti zawng lawng ih nungtu si lo in, Khrih hrangih nung dingah kawhmi kan si. Ziangkim na tuahmi hi Khrih hrangah a si maw?
5.     Fehpitu in Thlarau Thianghlim in pek. Zumtu in khui tik khal ah kanmah lawng kan um dah lo. Pathian ih Thlarau Thianghlim in in umpi. Amah bia aw, a tongmi ngai aw. Thlacamnak le Bible siarnak in a aw ngai aw, na nun a lo thar ter ding.

San No Thuan
May 5, 2013
Falam Baptist Church, Maryland





No comments: