Luke 19:28 – 44
Thuhmaihruai:
March 25,
2012 ah Shaima Alawadi, kum 32, Iraqi nupinu pakhat cu California ah an that.
An thah hlan ah ca an pekmi cu, “Nan ram ah kir aw. Hi tawk hi na umnak a si lo.
Na kir lo ahcun, kan lo that ding” tiah an ti. In cepomi si hmang tiah a rak
ruat. Asinan, nikhat cu amah lawng an inn sung ih a um lai ah, thir in a luu an
vuak ih an that ngaingai.
Cumi thu cu Washing DC kiangkap ih
ummi Pastor pawl an riah a sia ih, Christian pawl kan nun daan a dik lo ti in,
an thinhennak an langh ter. Cuih pastor pawl ih an timi cu, “You cannot love
God and hate your neighbor” a sullam cu, “Pathian ka duhdawt tita hrat in, na
unau na hua thei lo” tiah an ti. Ka di a riam zet.
Ka sim duhmi cu Christian pawl in
Pathian kan zum kan ti nan, kan nun daan ah a dik lo a si ahcun, kan zummi
Pathian kan zum daan a dik lo ruangah a si. Tumkau ni ah thil cangmi pawl zoh
in kan biakmi Jesuh Khrih cu zo a si timi lo ruah ka duh. A pakhatnak ah laak
neitu le laak note thu, cun, mipi pawl ih lungput, Jesuh a tahnak thuhla le
Jesuh ih Jerusalem Biakinn a thianhlimnak thu ti in lo ruah ka duh. Cumi pawl
ka sim duhnak cu kan zummi Jesuh hi zovek a si timi lo sim ruah ka duh ruangah
a si.
1. Laak neitu le laak note thu: Na nunnak hi Jesuh in a lo
to maw?
Jericho ah Jesuh le a dungthluntu
pawl an thu an sim theh hnu ah Jerusalem ah Lanta puai hmang dingah an feh.
Bethphage le Bethani khua kiang an thlen tikah a hmai ah a dungthluntu pahnih
kha a thlah ih Laak note va la ding in a fial. Ziangah tiah an lo suh le,
“Bawipa in a hai tiah va sim uh” a ti. An ti vek in thil a cang ngaingai.
Dungthluntu pahnih in an Laak neitu
ih laak an va laksak tikah, ziangah nan lak tiah a rak sut. Thu a rak sut. Asinan,
dungthuntu pahnih in, “Bawipa in a hai” tiah an ti tikah, ziangthu hman a sut
nawn lo. Bawipa in a hai ahcun tiah siang zet in a pek.
Ziangah Jesuh in Laak tengteng to
ding a duh si pei? Ziangahtile Zechariah 9:9-10 sungah “Siangpahrang cu Laak
note to in a ra ding” timi kha a um. Curuangah, Jesuh in lei tlun rundamtu
Messiah a sinak kha Zechariah ih simmi theitu Judah mipi in an theih ih an zum
theinak dingah lak note to in Jerusalem a luhnak a si.
Laak note cu Jesuh in a to tikah Jesuh
ih sunlawinak pawl kha laak note in a co ngah ve. Laak note in Bawi Jesuh a
phur ih a fehpi. Cutikah, Jesuh kha minung tampi in an hmu ngah. Mipi in Jesuh
fehnak hrang an rak phah sakmi pawl hmuahhmuah cu laak note in a pal ngah theh
a si kha. Laak neitu pa in a laak a rak pek ruangah tuisun tiang a thuanthu sim
dai lo ah a rak cang.
Zir ding: Zumtu zo khal Pathian in Amai aiawhtu, a palai si dingah
a tu na nunnak hi a lo tul, a lo hai ti thei aw. Amai aiawhtu ti tikah, kan
nunnak hi midang in an zoh tikah, Jesuh Khrih ih nun zia le lungput an hmuh
theinak dingah Bawipa in hman a lo duh. Jesuh in tuih sun ah Jerusalem feh ding
a tum nawn lo. Nangmah to in feh a duhnak hmun cu na inn sungsaang, na rualpi,
na tlawngkainak le hnatuannak tintian ah feh a duh. Lak note bang in ka nunnak
I hmang aw tiah kan ti ahcun, Jesuh in kan phu lo zet in sunlawinak phunphun in
co ter ding a si. Na nunnak mi in an lo zoh tikah Jesuh a cuang maw? Jesuh ih
nun zia le lungput an hmu maw?
Minung tampi in kei cu pastor ka si
lo ih, Bawi Jesuh ih thu le ka sim thiam lo tiah an ti. Cun, kei cu ramthar ah
le ka feh thei lo ih, sumpai lawng in ka lo ttanpi ding tiah an ti. Cuvek
ruahnak hi a dik lo. Ziangah tile, cuvek ih na ruah ahcun, na san sung mission
tuan dah lomi ah na ruat aw tata ding. Cu pawl ih an theih lomi cu an mah hi
Pathian ih palai, a missionary an si
ti an hngilh aw theu. An kiangkap, an innsang, an kawhhran hi ram thar (mission field) a si zia an ruat lo.
Cun, mission hnatuan timi khi Bawi
Jesuh tuahmi le nun daan pehzom ih tuah le tuan khi a si. Midang in Jesuh an hmuh
theinak dingah Bawipa I hmang aw tiah thlacam uh si. Midang in Jesuh ih nun daan le lungput pawl kha na nunnak in tep hngai
seh. Cuti in, Jesuh a sunglawi ding ih, a sunlawinak na tep ngah ve ding. Cucu
Pathian in leilung parih in nun ter duhsannak a si. Paul khal in kei ka hrangah
nun timi cu Khrih a si tiah a timi cu (Filipi 1:21). A sim duhmi cu Khrih ih
duhdawtnak, zaangfahnak, zawnruahnak, le sual ngaithiamnak pawl lang ter dingah
a si.
2. Mipi pawl ih lungput: Jesuh ih lungput le sinak hi
ziangvek teu a si?
Jesuh khal Jerusalem khuapi lut
ding in a feh tikah, mipi in an rak hmuak ih, an sunloih nasa. Himi mipi pawl
in ziangruangah an rak hmuak si pei? An ruahsannak a famkim thlang ding tiah an
ruah ruangah a si. Israel mipi pawl ih an ruahsanmi cu Rome, Pathian thei lomi
Gentile pawl kut sung in in run suaktu ding tiah an ruat. Culai ah Rome pawl ih
kut tangah an rak um. Rome pawl kuttang in luat an rak duh tuk. Jesuh in Rome
pawl kha in do pi ding ih, kan neh ding ti an ruahsan ih Jesuh kha an rak hmuak
nasa. Hriamhrei thawn, Rome ralkap pawl in do pi ding tiah an ruat.
Israel pawl khal in daihnak cu an
duh zet ko. Asinan, ral hriamhrei thawn kan do ding ih daihnak kha kan ngah
ding tiah an ruat. Asinan, Jesuh cun daihnak hi kan tumtah dingmi lawng si lo
in, kan fehnak lamzin khal daihnak thawn a khatmi a si a tul tihi a zirhmi le a
fehpimi a si. Jesuh kha kaih a tuar ih, thawi a tuar ngaingai cun, zarh khat
sungah an thinlung an thleng ih, “Barabbas kha suah aw, Jesuh kha that aw” tiah
an au ciamco sal.
Mipi in an hnen ih a ratu ih
lungput le tumtahmi an thei lo. Thei hngai sehla cutin an um lo ding nan.
Zechariah 9:9-10 sungah lak note to ih a ratu siangpahrang cu hivek a si ding
tiah a sim.
A pakhatnak ah, cuih siangpahrang
cu “lungnemmi a si” tiah a ngan. Asinan, Judah mipi cun hriamhrei hmang ih mi
dotu ah an ruat.
“Zo uh nan
siangpahrang a ra lai! Nehtu a si ih nehnak thawn a ra;
Asinanin lungnemmi
a si ih Laak parin a ra; . . .”
A pahnihnak ah, cuih siangpahrang
cu hriamhrei pawl a hmang lo tu a si ding tiah a ngan.
“Bawipa in,
“Israel ram ihsin raldonak rangleng ka hlon ding;
Jerusalem ihsin
raldonak rang pawl ka lak sak ding ih
Raldonak likhuk
pawl cu ka siatsuah theh ding; . . .”
A pathumnak
ah, cuih siangpahrang cu miphun kip thawn remnak tuahtu a si ding ti a ngan
thotho ti kan hmu.
“Nan siangpahrang in mi phunkip
pawl thawn diahnak le remnak a tuah ding.”
Tuih sun
kan nunnak ah kan zoh aw sal pei uh. Kan nunnak ih in totu hi hriamhrei hmang
ih, mi puarthau, mi hngal teh a si pang maw? Kan hmurka, kan tong daan, kan
lungput, le kan nun zia ah in totu hi Bawi Jesuh a si ahcun, “Nun neemnak
thawn, hriamhrei hmang lo in remnak tuah duhnak lungput” kan nei ding a si.
Bawi Jesuh in a lo to maw?
3. Jesuh a tap: Jesuh tahtertu na si ve pang maw?
Cuti ih an rak hmuah laifang ah
Bawi Jesuh khrih cu a Jerusalem mi pawl a zoh tikah a tap. Jesuh a tap tihi
Bible sungah vei hnih a ngan ih, a pakhatnak cu Lazarus a thih lai ah. Culai
ahcun, daitein a tap ih a mitthli a tla men. Asinan, a vei hnihnak cu Jerusalem
khua le mi pawl a zoh tikah, a nguk in a nguk. Pacang tha mipi ih rak hmuah lai
ih nguk cu mak an ti nasa. Ziangruangah a tap a si pei?
Ziangah a tap? A tahnak thuhla pawl
tla cu:
a.
Amah hi rundamtu Messiah, nunnak, lamzin le
thutak (John 14:7) a sinak an thei thei lo. Kum thum sung a sim, a zirh rero
nan an thei thei lo. An zum duh lo.
Jesuh Khrih hi na sualnak a lo
ngaithiamtu, a feh daan lamzin hi na thlun dingmi lamzin le na pom dingmi
thutak ih na pomhnget lo cun Jesuh a riah a sia a si. Minung tampi in Jesuh
thawn bangawknak ding tum lo in, mirang pawl, midum pawl ih thil ti daan thawn
bang aw ding hi an tum tahmi a si. Bible in zumtu pawl ih kan bang dingmi cu
Jesuh a si tiah in sim (Rom 8:29). Kan zawh ding lamzin cu Jesuh ih lamzin
(John 14:6).
b.
Jesuh a riah a siat tertu thil dang pakhat cu an
biaknak a si. An biaknak cu mi farah pawl tundinnak si lo in thleidan awknak,
nautatawknak, mifarah le nauta pawl zomtaihnak ah an hmang ti a hmu. An hruaitu
pawl in le Jesuh cu zum le thlun lamlam Pathian ih palai a simi hman thah ding
an tum.
Kannih teh kan biaknak, kan
Kawhhran hi bom a tulmi pawl bomnak hmun a si maw? Thlei danawknak um lo ding
ih zirhawknak le hruaiawknak hmun a si maw? Cuvek kan si lo ahcun, Jesuh a
riahsiat tertu biaknak kan si. Kan hruaitu pawl teh pakhat le khat sual hawl aw
ciamcotu kan si pang maw? Cuvek kan si ahcun, Jesuh ih mithli tlak tertu kan
si.
c.
A pathumnak Jesuh ih mithli a tlaknak cu, Israel
pawl in an ram daihnak duh ah hriamhrei thawn an do nan, daihnak an ngah lo
ding ih, buainak le siatsuah theh an si ding ti a hmu cia. Cu ngaingai in
Israel pawl in hriamhrei thawn Rome a cozah pi an do tikah, AD 70 ah Roman
acozah pi in tapung tho ringringtu pawl kha an cil ciamco ih Judahmi tingruk
600,000 a that. Cun, mi tampi kha thawng ah a thlak ih an biakinn le khua pawl
a siat sak theh.[1]
Jesuh ih mithli a tlaknak pawl cu amah kha in rundamtu, ka
sual I ngaithiamtu ti ih kan zum lo duh lo tikah sual thilrit phur in kan um
ringring ih in duhdawttu a riah kan siat ter a si. Cuih tlunah, kan Kawhhran hi
midang bawm ding lam si lo in, midang a nautattu, mi a thleidangtu, le mi
soiseltu, midang sual hawltu kan si ahcun Jesuh riahsiat tertu kan si.
Kan biakmi
Pathian cu nun neemmi, zaangfah duhdawtnak thawn a khat ih, kan zawn in ruat
zettu a si. Tang khal a dor zettu a si (Phil 2:6-7). Curuangah, kaihhruaiawk
daan khal ah in tin nan biaknak le Kawhhran cu kai hruai aw uh tiah in forh:
Luke 22:25-26
“Leitlun siangpahrang pawl in
misenpi pawl kha lal zet in huham thawn an uk ih cuih uktu bawi pawl cun
‘Miseenpi ih Rualpi,’ tiah an ti aw. Sikhalsehla nannih cu cubangtuk nan si lo
ding; nanmah lakih upa bik cu nauta bik bangtuk in a um dingih hotu bik cu
hnen-um bangin a um ding.”
4. Jesuh in Biakinn a thianhlim ter: Pathian sunlawinak
hrangah cun a ral a tha.
Jesuh hi a
tangdor zet. Zawn a lung zet. Asinan, zoih zawn a lung tile, Pathian in duhmi
thawn a kaih awmi zawn lawng a lung ti kan hmu. Pathian ih duhmi a kaih lo
ahcun, ral tha zet in Pathian duhmi kha a tuah ngam a si.
Tuih tum ih
biakinn a thianhlim termi hi vei hnihnak a thianhlim ternak a si. A vei khatnak
cu John in a ngan khum ih, a paih hnatuan a thok pekte a si (John 2:13-22).
Culai khal ah Jesuh cu an rak hua tuk. Tuih tum a thianhlim sal lala tikah, an
hruaitu pawl cu ziangtin kan that ding timi lawnglawng an bawh. Jesuh in himi
vei hnihnak ka tuah cun, ka ol lo ding ti khal a thei asinan, Pathian ih duhmi
nun daan thawn a mil aw lo tiah a hmuhmi cu ral that zet in a thianfai mei ti
kan hmu.
Christian
tampi in Jesuh cu tangdormi, thinnemmi a si ti lawng kan thei. Mi in ziangti ih
in ti khal le tuar cuahco men ding. Kan kiangkap ah ziangvek thil tha lo a um
khal le ngaithiam cuahco men ding hi Pathian ih duhmi nun neemnak ah kan ruat.
Asinan, cumi cu Jesuh ih nun daan le a dik lomi a si. Jesuh cun, Pathian ih
duhmi nun daan a si lo timi a hmuh cun, ral tha zet in Pathian thu sawn a thlun
ih, Pathian ih duh lomi pawl kha a do ti kan hmu.
Thunetnak:
Tumkau ni ih thil cangmi sung in a tanglam thu pawl hi kan
zir theimi pawl an si.
1.
Laak neitu le laak note hnen in kan zir dingmi
cu: Laknote bang in, kan nunnak hi midang in Jesuh an hmuh theinak dingah tiin
kan nunnak kan hlan aw maw? Phil 1:21 sung vek in, “Kei ka hrangah nun timi cu
Khrih a si” tiah kan ti ve maw. Na nunnak mi in an lo zoh tikah “Khrih Jesuh ih
nunzia a cuang maw?”
2.
Mipi ih lungput in kan zir dingmi cu: Mipi ih an
thangthatmi Jesuh cu “ral hriamhrei thawn, huham cahnak ring in do pi tu ding”
(fighter) a si. Thu el duhtu, hngal zet ih keimah ti aw emem, ka lu tlun ah ka
sam lawng a um thei tivek lungput neitu Jesuh hi an rak thangthat. Asinan,
Jesuh cu thinsau, nun neemmi, hriamhrei hmang lo in remdaihnak a tuah sawntu a
si. A lo totu hi Jesuh a si ahcun, na nun a neem dingih, midang thawn
rualremnak a tuahtu na si ve tengteng a tul.
3.
Jesuh a tahnak thu in kan zir dingmi cu: Kan Kawhhran
hi Jesuh a riahsiat tertu kan si ve pang maw? Kan Kawhhran hi midang bawmnak,
midang ih nun tundinnak ah kan hmang maw? Cuvek ah hmang lo in, thleidanawknak,
midang ih sual hawl duh teuteu tla kan si ahcun, Jesuh a riahsiat tertu men kan
si.
4.
Biakinn a thianfainak thu in kan zir dingmi cu: Jesuh
cu a thin a nem zet asinan, Pathian ih duhmi thawn a mil aw lomi cu ral tha zet
in a el ngam, a do ngam a si ti kan hmu.
San No Thuan
Falam Baptist Church, Maryland
March 24, 2013
No comments:
Post a Comment