NA PA KA UM

Salai Lal Ram Lian

1989 kum,  Armenia ram ih linghnin Richter Scale 8.2 ruangah minit 4 sungah minung 30,000 lenglo an thi. Inn le lo cimsiat reprep karlakah a nupi cu inn ah tantain pacang pakhat cun a fapa kainak tlawnginn lam panin a tlan. Tlawnginn cimsiat thluh a hmuh cun a thinphangin a phaw keke thei. Asinan, thu a rak tiam ṭheumi a vun mangsal: “Ka fapa, ziangvek na tawn khalah, na thinphang hlah, na pa ka um,” tiin. A biang ah mitthli a rung luang thluahthlo. Beisei ding zianghman a um nawn lo. Asinan, a fapa a tiammi cu a hna sungah a hung khawk ruangrosal ṭheu.

Pacan cuhin a thinlung a cakter ih a fapa ih kainak khan awmang cu hmuh tumin a hawl. A hmuh vete’n tlakrawh kuai pengaw-pawl cu a haikiang ciamco. Cuti’ a laih rero laiah nu le pa dangpawl an ra thleng ve ih: “Ka fapa!” “Ka fanu aw!” tiin riahse zetin an ṭap ciamco. Tuarfai deuh nu le pa hrekkhat cun riahsiat tuk ruangih thil si lolo tuah tiih an ruah ruangah cu pa cu hnem phahin an lem. “A tlai tuk zo!” “An zate’n an thi thluh zo!” “Zianghman a ṭhahnem nawn lo, na bang lak men!” “Inn ah tin sawn aw!” “Na
thin sup aw, a cang zo mi cu kan pawm thiam a thupi!” “Zianghman na tuah thei nawn cuang zik lo!” “Bang thlang aw, thil na ti khawlo deuhdeuh sawn ding!” tiin an ra ti celcel.

Cuti’ ra hnemtu hmuahhmuah cu hiti’n a rak sawn thluh hai. “In bawm ding maw, bawm lo ding?” Cule a thil laih cu a pehsal ih tlakrawh le thingpawl pakhattete’n a haikiang vivo. Culaifang ah meisa-that palik a ra ih dirhsuah tumin, “Mei a kang rero, hmun tin ah a puakkuai thei. Na hrangah a ṭihnung tuk. Kanma’n kan tuah mai ding. Inn ah tin ko aw,” tiin a ra lem. Fapa duhdawttu cu pa cun zianghman ngaihsak cuang loin a hlanih a sawn dan vekin a sawn men.

Palik a ra ve ih, “Thil si lolo tuah hlah. Nangmai’ ruangah midang tiang an buai thluh ding. Inn ah tin aw, kanma’n kan tuah ding,” tiin a ra sim. Palik khal cu, “I bawm kei maw, bawm lo ding?” ti lawngin a sutsal. Zohman in an bawm lo. Asinan a pawi lo. Amahte’n thinsau zetin a lai thotho. Ziangahtile ‘a fapa a thi ngaingai maw, nungdamin a um lai?’ ti theihfeng a duh.

A laihnak nahzi 8 a rei, nahzi 12,.. 24,.., 36,.. cu hnu nahzi 38 a rei ih tlakrawh tumpi a lak kiang hnuah a fapa ih aw a vun thei. Cuvete’n a fapa ih hmin “Armand” tiin a vun ko lohli. A theihsalmi cu, “Ka pa, ka pa maw? Keimah hokhaw ka si. Ka pa, ka rualpipawl tla ka rak sim rero hai. Zianghman ṭih awhlau. Ka pa nungdam ih a um ahcun in ra run tengteng ding. In run ahcun nannih khal a lo run ve ding,” tiin. “Ka pa, in tiam dah a si lo sawm? Ziangvek na tawn khalah na thinphang hlah. Na pa ka um,” na ti kha. Na ti vekin na ra thleng ngaingai a sisi.”

A pa cun, “Ka fapa, a sungah ziangtivekin nan um?” tiin a vun sut.

“Minung 33 lakah 14 lawng kan tang. Ka pa, kan ṭihdan cu! Kan ril a rawng tuk, kan ti le a hal tuk fawn. Na ra thleng cu kan lung a awi tuk. Tlawng a cim tikah kil thum vekin nenlote’n kan parah a rung khangaw ih cunah kan thi lo fangfang.”

“Kha... ra suak thlang awle!”

“Um hrih, ka pa. Midangpawl suak hmaisa hai seh. Kei cu ka pa, nangmah na um pam. Ziangvek ka tawn khalah ka thin a phang lo lawlaw. Ka pa, nangma’n in ra run ding ti ka theih ruangah.”

* Mark V. Hansen ih “Are You Going To Help Me?” cu tawi remcang zawngin leh a si.

Hram: Buannel thuthangca, Ṭum 3 Vawi 3, June 2005