Friday, June 15, 2012

ZOHṬHIMTLAK PA



Joel Lal Cung Mang
Thufim pakhat ah hi ti’n a um, ‘mi hmuahhmuah hi pa an si thei nan,mi hmuahhmuah  hi zohṭhimtlak pa an si thluh thei lo’ ti a si. Thufim pakhat leh ahcun, ‘pa ṭuanvo na lak thei lo ding a si ahcun pa khal si duh hlah’ ti’n a um. Innsung sang pakhat ih tlaksiatnak le ṭthansohnak, camsiatnak le thlawsuahnak hi innsang pa bik parah a ṭhum-aw. Curuangah Pathian ih dinmi innsung sang a kaihruaitu pa le pawl kan nunnak ah zohṭhimtlak nun kan nei theinak ding ah a hnuailam vekin Pathian thu thawn zirnak le thazaang laknak kan nei tlang ding.
ZOHṬHIMTLAK PA:
1. Biaknak lam ih kaihruaitu
Khristian innsung sang pakhat ah pa bik in ṭuanvo tumbik le thupibik a neih-mi cu a innsang zate’n Pathian thu ih kaihhruai ding le cawmdawl ding hi a si. Hi vekih Pathian thu ih innsang a kaihhruai theinak dingah amah rori kha Pathian thu ah mi piangthar, Pathian thu ngaina, khawm ringring, Baibal siarnak le thlacamnak nei ringring a si hmaisa a ṭul.
-Jacob cun a innsung sang le tefa zate’n Pathian thu ah a kaihruai (Seem. 35:1-7)
-Israel pa le pawl cun biaknak lam ih ṭuanvo an neihmi innsang ah an ṭuan (Suah. 12:3)
-Elkanah in a innsang (nu fa) cu Pathian thu ah a kaihruai (ISam. 1:21)
*Zohṭhimtlak pa kan si theinak ding ah kanmah rori Pathian thu ih ke kan kar hmaisa hnu ah kan innsang cio hi Pathian thu ah kaihruai le cawndawl ding kan si.
2. Fa le fimthiamnak ṭuanvo neitu
Thufim pakhat ah hi ti’n a um, ‘zirhtu sayagi zakhat hnak in faate hrang ahcun pa pakhat a thupi sawn’ ti a si. Innsang ih pa hi te le fa fimthiamnak, ṭhansohnak le mi an bangnak hrangah zirhtu ṭhabik a si. Fimthiamnak, ṭhansohnak le mi an bangnak ding ah Pa in fa le pawl cu thatho zetih thazaang peknak le simzirhnak neih ringring a ṭul. Tlawngkai ih fimthiamnak a hawltu tlawngta pawl nunnak zoh tikah innsang pa le pawl ih thazaang pekmi fa le pawl cu an dang ngenge, ca khal an thiam hleice. Kanmah cathiam lo kan si hman ah tefa pawl ca an thiamnak, fim an zirnak hrang ahcun nasateih ṭanpi le thazaang pek ding hi a thupi tuk. Hmailam fale pawl fimthiamnak ih an hlawhtlin le tlin lo cu pa le pawl parah a ṭhum-aw a si. Fale fimthiamnak ih kaihruai hi:
-Pathian ih fialmi le thupekmi a si (Seem. 18:19)
-Pathian ih duhmi le thupekmi a si (Daan. 4:9-10)
-Pathian in pa le paw hnen ih ṭuanvo a pekmi a si (Efe. 6:5)
*Zohṭhimtlak pa kan si theinak ding ah kanmah rori in kan fe le pawl fimthiamnak le ṭhansonak hrnagah theitawkin ṭanpi le thazaang peknak kan neih ringring a ṭul.
3. Fa le nunsimtu
Fa le nun sim ih thupitzia hi ti’n mi pakhat in a ngan, ‘fate nun na sim le sim lo ih a rahsuah hi tuih hnu kum 20 hnu lawngah na fiang leh ding’ ti a si. Fate nunsimnak hi atu rori ah ṭhathnemnak nei lo le umzia nei lo vek a bang vek nan, fa le pawl an upat le pitlin tikah a rahsuah a lang. Kan Pathian thu tla cun fate nunsim daitlanh hi a duh hrimhrim lo, thei tawkih nunsim ding in in zirh. Thuanthu pakhat ah hi ti’n an ngan dah,
‘fapa pakhat an neih sun cu an duat luan tuk ruangah nun an sim dah lo. A upat tikah damiah le mi that ah a cang ih a dam sung thawng ah ret ding ti a si. Cuih misual pa ih ṭongsuak mi hi ‘hi vek tiang ka thlennak hi ka nu le pa ih ruangah a si. Ka nauhak lai ihsin tuih ni tiang nun in sim dah si lo a poi tuk’ ti’n a ṭap rero ti a si. Baibal sung ah hi ti’n kan hmu:
-Fa le pawl cu kawk, zirh le nunsim ding (Thuf. 3:11-12)
-Nunsimnak ah a ṭul ahcun funghreu khal hman ding (Thuf. 23:13-14)
-Nun simnak cun nun ṭha le nun mawi a rahsuah a si (Thuf. 22:15)
*Zohṭhimtlak pa kan si ih zohṭhimtlak fate a neitu kan si theinak ding ah fa le pawl nunsim, a ṭulnak ih kawk le vuak hi daithlang lo ih kan tuah tengteng ding mi a si.
4. Fa le ṭulnak bawmtu / cawmtu
Mirang thufim ahcun, ‘pa hi Pathian ih pekmi sum neitu a si’ ti’n a um hngehnge. Thufim pakhat leh ahcun, ‘na fate ih ṭulnak na zoh thei ding lo cun fate nei duh hlah’ ti a si. Pa in a hrinmi fahniang ih ṭulsammi pawl bawmtu ding ah ṭuanvo tumpi a nei tinak  a si.
RAALRIN DING:
Kan Laimi nu le pa tampi kan thinlung put daan a dik  thluh lomi pakhat cu ‘fate hi in cawmtu ding ah kan ruat ringring’. Curuangah an hung upat ih nu le pa an cawm thei lo tikah nu le pa in fate mawhthluknak le camsiatnak tiang a suak. Himi zawn ahcun TULUK (Chinese) pawl hi cawn an tlak zet. An fa le pawl ih cawm an beisei hrimhrim lo, anmah sawn in an tarkun tiang fa le an cawm sawn. Fate hi in cawmtu ding ah maw, kan cawm ding ah kan nei? Nu le pa zoh ṭhat le cawm ding hi fate hi ṭuanvo a si vekin, nu le pa khal in fa le ih zoh le cawm ding hi beisei bik ding  a si cuang lo. (Fate in nu le pa cawm lo ding kan tinak a si lo, nu le pa sawn in fate ih cawm lawnglawng beisei ding a si lo tinak sawn a si. Nu le pa ih ṭuanvo le mawhphurh tumzia langternak sawn a si).
Himi thu ah Pathian thu ih kan hmuh mi cu:
-Nu le pa sawn in fate cu cawm ding a si (IIKor. 12:14)
-Fa le pawl thinnauter (cawm thei lo ruangah vuivai tla a si ke cu) lo ding (Kol. 3:21)
*Zohṭhimtlak pa kan si theinak ding ah Pathian ih in pekmi fahniang pawl hi in cawmtu ding lawng beisei lo in, kanmah sawn in thei tawkin cawm ding a si.
5. Thlawsuahnak petu
Greek pawl ih thufim ahcun, ‘Pa pawl hi Pathian in amah aiawhtu ding ah leitlun ih a retmi a si’ an ti. Pa le pawl hi fa le pawl hrangah camsiatnak le thlawsuahnak petu kan si. David ruangah Pathian in Solomon cu siatsuah lo in a um, Solomon ruangah a fa le san ah Israel ram cu hmun hnih ah an ṭhenaw (ISiang. 11:11-12). Kanmah ih ṭhatnak le Pathian ṭihzahnak ruangah fa le pawl in Pathian thlawsuah an don thei vekin, kanmah ih ṭhatlonak le Pathian ṭihzah lonak ruangah fa le pawl in camsiatnak le siatralnak an tong thei a si. Fa le pawl parih ṭongkam sia le awhrang hman tivek tla hi raalrin a ṭul zet. Fa le pawl parah a thlummi le thlawsuahnak ṭongkam hman a ṭha. Kan ṭongmi vekih Pathian in a thlenter thei a si.
 Hlanlai zumtu hmaisa pawl nunnak kan zoh tikah:
-Isaak in Jakob cu thlawsuahnak a pek ih mi thlawsuak ah a cang (Seem. 27:27-29)
-Jakob in a fe le pawl thlawsuahnak a pek ih Israel cithlah pawl cu leitlun thuanthu hmuahhmuah ah Pathian ih thlawsuah bikmi ah an cang (Seem. 49:1-28).
*Zohṭhimtlak pa kan si theinak ding ah kan ṭongkam, tuahnak le ziangkim ah fa le hrangah thlawsuahnak petu kan si ding a thupi.
Duhdawtmi Laimi Pa le pawl, kan hrinmi fahniang le pawl ih lawmzet mi pa maw kan si? Asilole mawhtluk le vuivo rero mi so kan si? Hrinmi fahniang le tefa hrangah zohṭhimtlak nun neitu kan si cio maw? Innsang te le fa hrangah zohṭhimtlak nun neitu kan si maw? ZOHṬHIMTLAK PA kan si theinak ding ah: fa le pawl hi Pathian thu ah thei tawkin kaihhruai in, fa le pawl fimthiamnak hrangah thei tawk ṭanpi  / thazaang pe in, fa le nunsim daithlang lo in, fa le pawl ih ṭulsamnak theitawk bawm in thlawsuahnak a petu si thei ding in zuam cio uh si!!!
“ZOṬHIMTLAK PA CUN ZOHṬHIMTLAk FA A NEI”

I hrangtu le I duhdawt biktu ka pa Pu Lian Hre (Hmunṭha khua ih um) upatnak le sunlawihnak hrangah ti’n,a fahniang ih ka ngan hnelhno mi a si.

Joel Lal Cung Mang
KL,Malaysia


No comments: