Tuesday, June 4, 2013

Thlarau Thianghlim Neizotu ih nun: Thawhsal Theinak Nun (Rom 8:9-11)



2.2. Thlarau Thianghlim Neizotu ih nun: Thawhsal Theinak Nun (Rom 8:9-11)
9Sikhalsehla nannih cu nan minung sinakih duhmi vekin nan nung lo; Pathian ih Thlarau cu nan sungih a um taktak a si ahcun Thlarau ih fialmi vekin nan nung sawn a si. Zokhal Khrih ih Thlarau a nei lotu cu Khrih ta a si lo. 10Khrih nan sungih a nun ahcun Thlarau cu nan hrangah nunnak a si; ziangah tile sualnak ruangah nan ruangpi cu a thi ding nain nannih cu Pathian thawn remtermi nan si zo. 11Thihnak ihsin Jesuh a thawhtertu Pathian ih Thlarau nan sungih a nun ahcun thihnak ihsin Khrih a thawhtertu Pathian in nan sungah a Thlarau a umternak thawngin a thi theimi nan taksa ruangpi cu nunnak a pe ve ding a si.

Zumtu pakhat in zumtu taktak ka si ti kan theihawknak cu Thlarau Thianghlim ka sungah a um ti kan theih fiangawknak khi a si. Ziangahtile, Jesuh cu I runtu le ka Bawipa ti ih kan zum le vetein Pathian fa kan sinak hminsinnak ah Pathian hminsinnak tacik in khen. In khen daan cu Thlarau Thianghlim kha kan sungah a retnak thawng in a si (Efe. 1:13-14). Cuih Thlarau cun, Pathian fa na si timi in theih ter (Rom 8:16). Kan taksa ruangpi cu Pathian Thlarau Thianghlim umnak biakinn ah a cang (1 Kor. 6:19).
            Rom 8:9 nak ih a sim duhmi cu nannih cu tisa duhnak ih ukmi nan si nawn lo. Pathian Thlarau Thianghlim ih ukmi nan si tiah in sim. Hi tawk ah Paul in “uktu pahnih,” tisa le thlarau ti in a tarlang kan hmu. Zumtu pawl cu tisa ih ukmi nun ram ihsin Thlarau ih uknak sungah laksuak zomi kan si ti a sim. Cuih tisa cun Pathian duhnak zoh lo in, maih duhnak lawng zohnak mit a meng ih cumi in thihnak lamzin ah in hruai. Curuangah, Paul in Khrih ih thlarau a nei lo tu cu Khrih ih ta an si lo ih thihnak lamzin ih pantu lawng an si. Zo pawl in Khrih ih Thlarau an nei? Khrih a zumtu hmuahhmuah hnenah pek a si (Rom 6:1-14). Curuangah, Khrihfa hmuahhmuah cu Khrih ih Thlarau uknak sungah an um tinak a si. Asinan, Khrih Thlarau ih ukmi kan sinak a langh thei lo caan khal a um ding (Rom 8:12-13), asinan, Khrih Thlarau ih ukmi kan si timi cu Khrihfa pawl ih kan sinak dik a si ih, kan hnangamnak le Khrih ih hruainak kan thlun a tulnak hrampi khal a si.[72]
            Rom 8:10 nak ah ziangruangah zumtu Khrihfa pawl ih nunnak ah tuarnak a phunphun le thihnak a thleng thotho timi a sim. Nunnak petu Thlarau kan sungah a um nan, kan taksa cu a thi thotho ding tiah a sim duhnak a si.[73] Ziangah zumtu pawl ih taksa cu a tuar le thihnak an tong ve ding tile Pathian in a faa le pawl sualnak sungah nuamcen lo ding in nun in zirhnak a si. Zumtu pakhat cio in, tidai kan hnim hlan le Thlarau Thianghlim kan ngah hlah ah sualnak in kan nunnak a rak uk zo.[74] Cuih tlunah, a tu khal ah Thlarau ih in ukhnu khal ah sualnak ih uk dingah kan nunnak kan pe aw thotho theu lai ruangah, Pathian in ka duhdawtmi pawl cu nun ka sim tiah a ti (Heb 12:5-6). Cuih sualnak ih a uk theimi hi kan taksa cu thihnak in a tuar ding nan, cuih thihnak in a neh ta lo ding. Thlarau Thianghlim cun thihnak neh in sualnak phangkhat khal um nawn lomi Thlarau taksa thawn kan taksa ruangpi  cu a thawh ter sal ding (cc. 11, 23).[75] Ziangtin taksa thawhsalnak cu a cang thei ding timi cu cang 11 nak ah fiang tein a sim.
Kan taksa in thihnak a tuar lai khal ah kan thlarau cu a nung ringring ziangahtile Jesuh Khrih ih dingfelnak tawm termi kan si (Rom 5:15-18, 21).  ih hi kan taksak hrimhrim khal cutin thawh ter a si leh ding.
Asinan, tuarnak le thihnak hmuahhmuah hi Pathian ih nunsimnak an si theh cuang lo. Mihrek khat cu an sualnak zianghman a um lo nan, thihnak an tuar. Thuthimnak ah, Tipil petu John tla kha a luu tan a tuar. Cun dungthluntu dangdang pawl khal thah an tuar. Hivek tuarnak pawl cu Pathian ih nun simnak a si lo. Pathian hrangah tih lo in an nunnak liam tiang hna an tuan ngam ruangah a si.
Curuangah hi thu pahnih hi Kawhhran ah kan zirh awk ding a thupi zet. A pakhatnak cu Pathian in sualnak a hua zet. Asinan, a faa le cu in duhdawt zet ruangah, kan taksa par ah a phunphun in nun in sim in zirh ding. Nun in sim tikah, a hnenih sual ngaithiamnak thawn a kirtu pawl cu Pathian in a nun simnak kha a tthumsak theu.[76] Cuih tlun ah, an sualnak a ngaithiam sal ih an ton dingmi pawl khal a zate in a kham sak sal (1 John 1:8,9). Cumi nun in simnak cu a thinhnen ruangah si lo in, kan sunglam ah Pathian lam ih kan hoikir salnak dingah a si. Zumtu pawl sualnak taansan in Pathian hnenih kan kir sal lo ahcun, Bawi Khrih ih nun thaw duhdim nun kan tep ngah lo ih tlunah, sialralnak lam ah zamrang zet in kan pan tinak a si. Curuangah, 2 Pet. 1:10 sungah, “Pathian ih a lo kawhnak le a lo hriilnak hi kumkhua ih fek dingah zuam sinsin uh. Cutiin nan tuah a sile nan zumnak ihsin nan pial dah lo ding.” Pathian ih in kawhnak cu vanram palai si dingah a si. Tong dang cun, leilung tisa duhnak ih nun thawn kop aw nawn lo in, Khrih ih nunnak lang tertu ding ih in kawhmi kan si.
Rom 8:11 sung ih a sim duhmi cu: (a) Thlarau cu nan sungah a um; (b) cuih Thlarah cu Khrih a thawhter saltu Pathian ih Thlarau a si; (c) Jesuh cu rundamtu, Messiah a si ih, a taa nan si; (d) Khrih a thawhtertu Pathian in Khrih ih minung pawl cu a thawh ter ve ding.
 Kan taksa khal a thosal leh ding timi cu ziangtin a cang thei ding? Rom 8:11 nak ah a simfiang: Jesuh a thawh tertu Thlarau cu kan sungah a um ih, cuih Thlarau cun kan taksa khal a thawh ter ve ding. Cuti ih a thawh ter tikah, tuih a siat thei, a na thei, a thi theimi taksa a si nawn lo ding. Sualnak zianghman a nei lo mi le a thi thei nawn lomi taksa a si ding.
Pathian ih Thlarau nan sungih a nun ahcun” timi ih a sim duhsanmi cu zumtu a simi cu an sungah Thlarau Thianghlim a nung tinak a si. Curuangah, Thlarau Thianghlim ih umpinak cu zumtu taktak kan si le si lo timi tahfung bik cu a si (1 John 3:24; 4:13). Asile, Thlarau Thianghlim ka nei le nei lo ziangtin ka thei aw ding? Cumi thei dingah a thupi bik cu Khrih in ka ai ih a thihnak ruangah, kei cu Pathian ih sual ngaidammi ka si ti zum aw. Cumi a zumtu pawl hmuahhmuah ih sungah Pathian in laksawngah a Thlarau kan sungah a ret (Efe 1:13).[77] Curuangah, caang 11 nak hi Thlarau Thianghlim cu nan sungah a um ih ruangah ti khal in sim theih a si.
“Khrih sungah nan um” timi le “Khrih nan sungah a um” timi hi thu dangdang veve an si. “Khih sungah nan um” timi cu “Khrih ih taa nan si” tinak a si (Gal 3:27-29).[78] “Khrih nan sungah a um” timi sullam cu zumtu pawl cu Pathian ih taa lawng men kan si lo, ziangkim nei, ziangkim thei, ziangkim tuahtheitu Pathian ih Thlarau cu kan sungah a lut ih, in umpi, thazaang in pe ih kan nunnak a thleng vingvo tinak a si (Gal 2:20; 4:19; Efe 3:17; Kol 1:27).
Jesuh Khrih cu Pathian ih Thlarau in a thawh ter. Curuangah thawh termi lak ah Khrih cu thawhsalnak ih a rah hmaisa bik a si (Kol 1:18). Curuangah, Khrih ih taa a simi pawl hmuahhmuah cu a mah a thawh vek in thihnak neh in kan thlarau le taksa cu a tho ve ding ti a sim. Khrih a thawh tertu cu Pathian ih Thlarau a si (Rom 6:4; 1 Cor 6:14). Cuih Khrih a thawh tertu Thlarau cu nan sung ih a um ruangah, cuih Thlarau in a lo thawh ter ve ding tinak a si.[79]
Curuangah, Rom 7:24b, Paul in, “Zoso thihnak ihsin I thawhter tu ding?” tiah thu a suh tikah, daan in a ti thei lo; asinan Pathian in Khrih sungah, Khrih ta a simi pawl cu, Thlarau Thianghlim huhamcahnak hmang in in thawh ter sal ding tiah a tinak a si.

Ruahbet Tulmi Thuhla pawl:

Thumthlak Pathian. Rom 8:1-13 sungah thumthlak Pathian a sinak a langh ter. Bible sungah Thumthlak Pahtian (Trinity) a sinak hi fiang zet ih a simmnak pakhat hman a um lo. A naibik ih kan hmuh theinak hmun cu Matt 28:19 sungah Jesuh in a dungthluntu pawl kha “Pa, Fapa le Thiangthlarau” hmin in tihnimnak va pe tiah a timi lawng a um.
            Asile, ziangruangah Khrihfa pawl in Thumthlak Pathian thu cu kan pom duh? Ziangruangah kan pom tile, Bible sungah Pathian ih phuanlangawknak hi Pa, Fapa, le Thiangthlarau ti in hmuh a si ringring ruangah, kan pommi a si. Pathian pakhat lawng a um timi cu Thukam hlun le thar khal ah a um (ttnak., Rom. 3:30; 1 Kor. 8:4-6; James 2:19) khal ah a sim. Cuvek thiamthiam in Jesuh Khal hi Pathian a si tiah a tinak kan hmu thei thotho (e.g., John 20:28; Rom. 9:5; Titus 2:13; Heb. 1:8). Thlarau Thianghlim khal Pathian a si tiah a simnak a um thiamthiam (Tirh. 5:3-4). Curuangah, Thumthlak Pathian zumnak lawng in hi pawl hi a simfiang thei.[80]
Hi cang 11 nak ah Paul in kan biakmi Pathian cu thumthlak Pathian a sinak khal a langh ter. Rom 8:10 nak ah, “Khrih cu nan sungah a um” tiah a sim. Cun, caang 9 le 11 nak ah “Pathian ih Thlarau Thianghlim cu nan sungah a um” ti in a sim lala. Cumi a sim duhmi cu Khrih cu Pathian a si a ti duh sannak a si. Culawng si lo in, Pathian cu Pa, fapa, le Thlarau Thianghlim tiin phunthum in a phuang aw nan, pum khat an si ih ti a langh ternak a si.
            Thinlungput  daan ih thupitnak. Rom 8:5,6, 7, 27 sungah “lungput” (Gr. Phronema) thupit daan thu a ngan. Lungput ti tikah, kan thinlung khuaruahnak le duhnak pawl a tel theh ih, cumi in kan nunnak cu a hruai rero a si. Curuangah, kan thinlungput cu Thlarau ih lungput, Thlarau ih hruaimi, ukmi a si lawngah Pathian ih duhmi le lungawimi nun in kan nung thei ding.
            Curuangah, ziangtik lai caan khal ih kan suh awk ringring dingmi thu cu: kan thinlung hi “ziangthu in kan ciah rero? Ziangthu kan thunlut rero?” ti pawlhi kan suhawk dingmi a si. Khrihfa ka si ti aw cing ih leitlun thuanthu tawntok (novel) lawnglawng siar, TV lawnglawng zoh, zum lo tu pawl ih um daan le thuhla thawn lawng pawlkom aw, bia aw pawl cu ziangtik hman ah Thlarau ih lungput an nei thei lo ding. Ziangahtile, an sunglam ih a lutmi lungput cu tisa ih duhmi lungput le nun daan lawngte a si ruangah a si. Curuangah, hivek tisa lungput ih kan thinglung kan cawm sung cu sual tisa daan in thu kan ruat hrih ding ih kan feh rero lai ding. Khuaruahhar ding a um lo.
            Khrihfa ih nun daan taktak in tthanso kan duh ih kan tum taktak ahcun, kan thinlung cu Thlarau rawl thawn kan cawm ringring a thupi. Daite ih Pathian thawn pawlkomawknak le thlacamnak caan kan hman tik khal ah kan thinlung taktak si lem lo in, a daan men in kan tuah theu. Bible kan siar khal ah Bible in ziang ii sim duh ti ruat cuca lo in kan siar theu. Pathian thawn kan pawlkomawknak hi kan taksa, thinlung le ruahnak zate thawn a si lawngah, Thlarau ih lungput thawn kan lungput cu a tthangso sinsin ding  a si.


Rom Cakuat Simfiangnak  by San No  Thuan sungta lak mi a si.
Siarbet na duh le a tanglam ih (Labels) timi kha click aw. (or)






No comments: